Trong thời đại số hiện nay, văn hóa số đã trở thành một yếu tố quan trọng và then chốt cho sự phát triển bền vững. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, TS Nguyễn Thị Trang, Giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của văn hóa số trong xây dựng xã hội số và chính phủ số. Theo bà, văn hóa số không chỉ là nền tảng mà còn là cốt lõi cho sự phát triển bền vững trong thời đại số.
TS Nguyễn Thị Trang cho rằng, để có một nền kinh tế số phát triển, trước tiên phải có một xã hội số, và để có xã hội số, cần phải có văn hóa số từ nhận thức, tư duy đến hành vi ứng xử trên không gian mạng. Văn hóa số đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cách sống, làm việc và tương tác của con người trong môi trường số. Nó giúp con người thích nghi và ứng xử phù hợp với những thay đổi nhanh chóng của công nghệ và xã hội.
Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam vẫn còn thiếu những quy định cụ thể về văn hóa công vụ số, đặc biệt là trong việc giao tiếp và tương tác số của cán bộ, công chức. Điều này gây ra khoảng trống trong việc định hình văn hóa số cho đội ngũ cán bộ, công chức. Là Chủ nhiệm đề tài khoa học cấp Bộ về xây dựng văn hóa số cho đội ngũ cán bộ ngành nội vụ, TS Nguyễn Thị Trang kiến nghị bổ sung nội dung về văn hóa số vào các quy định hiện hành và đề xuất cần có khung năng lực số, gồm cả kỹ năng chuyên môn lẫn đạo đức số và bảo mật thông tin.
Vai trò của thanh niên trong việc thúc đẩy văn hóa số cũng được TS Nguyễn Thị Trang đánh giá cao. Thanh niên, đặc biệt là lực lượng tình nguyện viên trẻ, đã tích cực hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính số, đóng vai trò ‘cầu nối số’ giữa người dân và chính quyền. Phong trào ‘xóa mù số’ do đoàn viên, sinh viên triển khai đang giúp rút ngắn khoảng cách số giữa các vùng miền, nhóm tuổi, đối tượng yếu thế.
Nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh của văn hóa số, TS Nguyễn Thị Trang cũng cảnh báo về tình trạng lệch chuẩn văn hóa số và đề xuất ứng dụng AI trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên môi trường số. Một video ứng dụng AI đã được giới thiệu tại Diễn đàn, nhằm phản bác luận điệu sai lệch và lan tỏa thông tin chính thống.
TS Nguyễn Thị Trang khẳng định, chuyển đổi số không chỉ là thay đổi công nghệ mà là thay đổi văn hóa, từ tư duy đến hành vi. ‘Một xã hội số chỉ bền vững khi có văn hóa số là nền tảng’, chị nói. Đồng thời, chị đề xuất xây dựng Luật Công nghiệp Văn hóa, để vừa bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc, vừa thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm sáng tạo mang bản sắc Việt Nam ra thế giới trong thời đại số.
Có thể thấy, xây dựng văn hóa số là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Việc kết hợp giữa nhận thức, tư duy và hành vi ứng xử trên không gian mạng sẽ giúp con người thích nghi và phát triển trong thời đại số. Để đạt được điều này, cần có sự tham gia và phối hợp của nhiều bên, bao gồm cả cơ quan quản lý, tổ chức và cá nhân. Sự phát triển của văn hóa số sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng một xã hội số bền vững và phát triển.
Đối với việc ứng dụng AI trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên môi trường số, nhiều chuyên gia cho rằng, đây là một giải pháp quan trọng và cần thiết. Việc sử dụng AI có thể giúp nhanh chóng phát hiện và xử lý các thông tin sai lệch, đồng thời cung cấp thông tin chính thống và chính xác cho người dùng.
Trong bối cảnh hiện nay, khi mà sự phát triển của công nghệ và internet đang diễn ra nhanh chóng, việc xây dựng văn hóa số và ứng dụng AI trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên môi trường số là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết. Với sự tham gia và phối hợp của nhiều bên, tin rằng chúng ta sẽ có thể xây dựng một xã hội số bền vững và phát triển.
