Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 158/2025/NĐ-CP ngày 25/06/2025 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) về BHXH bắt buộc. Theo đó, từ ngày 1/7/2025, chủ hộ của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Chính sách này cũng sẽ áp dụng đối với chủ hộ của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh còn lại nhưng từ ngày 01/07/2029. Việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc này nhằm tạo cơ hội giúp các chủ hộ kinh doanh được tiếp cận và thụ hưởng các chế độ an sinh xã hội bền vững như: Hưu trí, ốm đau, thai sản,… tương tự như người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
Về mức đóng, BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh sẽ đóng vào các quỹ ốm đau và thai sản, hưu trí và tử tuất. Cụ thể, mức đóng hằng tháng tính theo tỉ lệ % tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc, bằng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất. Chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng; mức tham chiếu hiện nay bằng mức lương cơ sở (2.340.000 đồng/tháng).
Như vậy, mức đóng hiện tại của chủ hộ, cụ thể: Mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất là 585.000 đồng/tháng (25% x 2.340.000 đồng/tháng). Mức đóng BHXH bắt buộc cao nhất hiện nay là 11.700.000 đồng/tháng (25% x 20 lần x 2.340.000 đồng/tháng). Mức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh sẽ thay đổi tùy theo mức tham chiếu (tại thời điểm tháng 7/2025 mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở).
Về phương thức đóng, chủ hộ có thể lựa chọn phương thức đóng linh hoạt hằng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu. Quyền lợi BHXH đối với chủ hộ kinh doanh đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc được giải quyết đảm bảo đúng quy định.
Theo Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 ngày 19/05/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật BHXH số 41/2024/QH15 có hiệu lực thi hành (trước ngày 01/07/2025), quy định như sau: Ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025 để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH.
Dự kiến, trên cả nước sẽ có khoảng 3.539 chủ hộ kinh doanh thuộc diện được ghi nhận thời gian đã đóng BHXH bắt buộc để làm căn cứ giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH. Việc này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với những người lao động đang hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh, tạo điều kiện cho họ được thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội một cách công bằng và hợp lý.
