Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, những cá nhân đang hoạt động với tư cách là chủ hộ kinh doanh cá thể và đã đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ sẽ phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Mục tiêu chính của chính sách này là giúp nhóm đối tượng này có thể tiếp cận và thụ hưởng các chế độ an sinh xã hội một cách bền vững, bao gồm các chế độ như hưu trí, ốm đau, thai sản…, tương tự như những người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
Theo Nghị định số 158/2025/NĐ-CP, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hàng tháng sẽ được tính theo tỷ lệ phần trăm của tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Cụ thể, người tham gia sẽ đóng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, cùng với 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất. Người tham gia có quyền lựa chọn mức tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, với mức thấp nhất bằng mức tham chiếu và mức cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Hiện tại, mức tham chiếu được quy định bằng mức lương cơ sở, tương đương 2.340.000 đồng/tháng. Do đó, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất cho chủ hộ kinh doanh hiện tại là 585.000 đồng/tháng và mức cao nhất là 11.700.000 đồng/tháng.
Về phương thức đóng bảo hiểm, chủ hộ kinh doanh có thể linh hoạt chọn phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần tùy theo nhu cầu của mình. Điều này thể hiện sự linh hoạt và thuận lợi cho người tham gia trong việc quản lý tài chính và kế hoạch kinh doanh của họ.
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cũng quy định rõ ràng về các đối tượng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Trong đó, những người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng sẽ không phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Vì vậy, nếu chủ hộ kinh doanh đã về hưu và đang nhận lương hưu, họ sẽ không thuộc đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước ngày 1/7/2025 để làm căn cứ giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội. Theo thống kê, có khoảng 3.539 chủ hộ kinh doanh cá thể trên cả nước sẽ được ghi nhận thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để làm căn cứ giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội.
Tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc không chỉ mang lại sự an tâm về lâu dài cho chủ hộ kinh doanh mà còn thể hiện sự quan tâm của nhà nước tới việc đảm bảo an sinh xã hội cho tất cả các tầng lớp trong cộng đồng. Việc thực hiện chính sách này sẽ góp phần xây dựng một hệ thống an sinh xã hội toàn diện và bền vững, giúp giảm thiểu các rủi ro và khó khăn trong cuộc sống của người dân.
