Câu chuyện thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành vấn đề xã hội nóng được dư luận quan tâm. Một bên ủng hộ việc thu phí để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, trong khi một bên khác phản đối, cho rằng những di tích này là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về việc thu phí tham quan di tích lịch sử. Nơi đây cách Hà Tĩnh chỉ 5km và thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích này do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách lại gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Một tấm vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ, mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận, bởi lẽ các di tích lịch sử được xem là tài sản chung của dân tộc.
Để việc thu phí tham quan di tích lịch sử trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Điều này giúp tạo sự tin tưởng từ công chúng và đảm bảo rằng tiền thu được thật sự được sử dụng đúng mục đích.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cũng như cư dân địa phương. Việc áp dụng các chính sách này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho các đối tượng yếu thế mà còn thể hiện sự quan tâm và trân trọng của xã hội đối với những đóng góp của họ.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để tấm vé tham quan di tích không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau.
Chỉ khi thực hiện được những điều này, việc thu phí tham quan di tích mới thực sự được xã hội chấp nhận và trở thành một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử.
