Ở vùng cao hiểm trở của Việt Nam, tỉnh Sơn La đang đối mặt với thách thức lớn trong việc đảm bảo trẻ em được tiêm chủng đầy đủ. Không chỉ khoảng cách địa lý là rào cản, mà còn có những e ngại và hiểu lầm tồn tại từ lâu trong cộng đồng. Dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ đã được triển khai từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025, do CDC Sơn La phối hợp cùng PATH và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương thực hiện. Dự án này đã mở ra hướng đi mới trong việc tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn.

Dự án đã trao quyền và kết nối các lực lượng xã hội, tạo ra những thay đổi đáng kể từ chính những con người gần gũi nhất với cộng đồng. Tại xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La, đa số là người dân tộc Mông, nhiều phụ nữ vẫn chưa đưa con đi tiêm đầy đủ vì thiếu thông tin. Chị Lèo Thị Đẹm, Chi hội trưởng Phụ nữ xã, đã nhận ra rằng một buổi nói chuyện riêng về y tế khó thu hút các chị em đang bận rộn việc nương rẫy, con nhỏ.

Từ đó, chị Lèo Thị Đẹm đã mạnh dạn thay đổi, lồng ghép khoảng 30 phút nói chuyện tiêm chủng vào các buổi sinh hoạt định kỳ. Chị không chỉ nói về lợi ích vắc xin mà còn chia sẻ về tình hình dịch bệnh thực tế như uốn ván sơ sinh vẫn còn xuất hiện tại địa phương. Để tăng sức hút, chị phối hợp với cán bộ y tế tổ chức đo huyết áp, phát thuốc tẩy giun. Kết quả, chỉ trong tháng đầu tiên tham gia truyền thông, chị đã tổ chức 7 buổi truyền thông (5 nhóm, 2 cá nhân), góp phần tăng tỷ lệ khám thai, tiêm uốn ván và nâng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã.

Đến tháng 6/2025, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã Ngọc Chiến đạt 48,6% – gấp 4 lần so với 10,9% cùng kỳ năm 2024. Không chỉ tại xã Ngọc Chiến, nhiều Chi hội Phụ nữ ở các xã khác cũng đã tham gia rất tích cực đưa truyền thông tiêm chủng vào hoạt động thường xuyên, cho thấy đây thực sự là một nhiệm vụ phù hợp với vai trò và thế mạnh sẵn có của họ.

Còn tại xã Phiêng Cằm, một xã khu vực III của huyện Mai Sơn (cũ), trước thời điểm sáp nhập với xã Chiềng Nơi thành xã Phiêng Cằm (mới) hiện nay, đây là nơi cư trú của khoảng 1.506 hộ, trên 8.000 nhân khẩu thuộc 5 thành phần dân tộc (Mông, Khơ Mú, Thái, Dao, Kinh). Nằm cách Trung tâm Y tế khu vực gần 86km, bản Phiêng Phụ là nơi sinh sống của 11 hộ đồng bào người Thái và hơn 100 hộ người Mông. Người dân nơi đây phần lớn không thạo tiếng phổ thông, khiến việc tiếp cận thông tin y tế gặp nhiều khó khăn. Tỷ lệ trẻ em được tiêm đầy đủ luôn ở mức thấp dưới 50%.

Đây là điều trăn trở nhiều năm của ông Vàng A Nếnh – Trưởng bản Phiêng Phụ. Trước đây, ông nghĩ tiêm chủng là trách nhiệm của cán bộ y tế. Nhưng sau khi được tập huấn về kỹ năng truyền thông và phối hợp liên ngành trong tiêm chủng, ông nhận ra vai trò quan trọng của mình trong cộng đồng. Ban đầu, ông phối hợp cùng nhân viên y tế và đoàn thể tổ chức họp bản để truyền thông, nhưng những hộ gia đình còn e ngại nhất lại không tham gia.

Ông chuyển hướng sử dụng loa bản để phát thông điệp đơn giản bằng tiếng Mông (do dự án cung cấp), rồi tự mình đến từng nhà để lắng nghe, giải thích về lợi ích và độ an toàn của vắc xin. Có nhà ông phải đến ba lần mới thuyết phục được. Nhờ kiên trì, cả 8 hộ ban đầu do dự đã đồng ý tiêm đầy đủ cho con. Hiện vẫn còn 15–16 hộ trong bản cần nhắc nhiều lần mới đưa con đi tiêm. Ông Nếnh dự định tiếp tục phối hợp Hội Phụ nữ và Đoàn Thanh niên để lồng ghép tiêm chủng vào sinh hoạt cộng đồng, giúp duy trì và nâng cao nhận thức chung của bà con trong bản.

Đồng thời, ông cũng sẵn sàng đến từng nhà vận động nếu cần – quyết tâm không để trẻ nào không được tiếp cận với tiêm chủng. Thành công của dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ không phải là những câu chuyện đơn lẻ, mà là kết quả của một mô hình phối hợp chặt chẽ, trong đó Trạm Y tế xã giữ vai trò điều phối, hỗ trợ kỹ thuật, ‘cầm tay chỉ việc’ để các lực lượng xã hội tự tin truyền thông đúng và hiệu quả.

Trưởng bản, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên là những ‘cánh tay nối dài’ không thể thiếu. Họ có uy tín và sự thấu hiểu địa phương, giúp thông điệp y tế trở nên gần gũi và thuyết phục hơn. Cách làm hiệu quả nhất là ‘đến đúng nơi, đúng lúc, gặp đúng người, nói đúng điều người dân cần’. Việc lồng ghép vào các hoạt động sẵn có, sử dụng tiếng dân tộc và liên hệ với tình hình dịch bệnh thực tế đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội.

Những kinh nghiệm quý báu từ Sơn La chính là tài liệu tham khảo sống động cho các địa phương, đặc biệt là các đơn vị y tế và đoàn thể sau sáp nhập, để cùng nhau chung tay tạo nên sự thay đổi bền vững trong công tác tiêm chủng. Để biết thêm thông tin về dự án và các hoạt động tiêm chủng tại Sơn La, vui lòng truy cập https://www.path.org/ và https://www.cdc.sonla.vn/.

Đoàn cứu trợ đã có mặt tại các hộ dân thuộc bản Sốp Phe và bản Ta Đo, hai bản bị cô lập từ ngày 21/7 vừa qua, trong một nỗ lực hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Do tình hình đường sá đang ở mức nghiêm trọng, Ủy ban Nhân dân xã đã triển khai kế hoạch tập kết lương thực, thực phẩm tại bản Sốp Phe. Từ đó, họ sử dụng thuyền để vận chuyển những物资 này về bản Ta Đo, đảm bảo người dân tại đây nhận được sự hỗ trợ cần thiết.

Các loại hàng hóa hỗ trợ mà đoàn cứu trợ mang đến bao gồm mỳ gói, sữa, chăn, nước lọc và quần áo. Đây là những nhu yếu phẩm cơ bản nhưng rất quan trọng, giúp người dân ổn định cuộc sống trong điều kiện thiên tai đang gây ra nhiều khó khăn. Song song với việc cung cấp các nhu yếu phẩm, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An đã nhanh chóng vào cuộc, bố trí phương tiện để vận chuyển và cấp phát quân trang, vật chất cần thiết.

Trong số những物资 được cấp phát, có quân trang, nhu yếu phẩm, chăn, màn, phản, dụng cụ nhà bếp và thuốc men. Những hỗ trợ này không chỉ giúp bộ đội mà còn hỗ trợ người dân tại địa bàn bị thiệt hại do bão lũ. Mục tiêu chính của các hoạt động cứu trợ này là giúp người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai ổn định cuộc sống, giảm thiểu khó khăn và sớm phục hồi sau thảm họa.

Việc triển khai các hoạt động cứu trợ một cách kịp thời và hiệu quả thể hiện sự quan tâm sâu sắc của chính quyền và các tổ chức đối với người dân bị ảnh hưởng. Đồng thời, đây cũng là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng, đặc biệt trong những lúc khó khăn.

Các nỗ lực cứu trợ và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai tại bản Sốp Phe và bản Ta Đo đang được tiếp tục đẩy mạnh. Thông tin về các hoạt động này sẽ được cập nhật liên tục, nhằm đảm bảo rằng sự hỗ trợ đến được với những người cần nó nhất.

Anh Nguyễn Xuân Dũng, một cái tên đã trở nên quen thuộc với nhiều người tại tỉnh Quảng Trị, đặc biệt là trong cộng đồng những người yếu thế. Sinh năm 1996, trú tại phường Nam Đông Hà, tỉnh Quảng Trị, anh Dũng đã thể hiện lòng nhân ái và sự tận tâm trong việc giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Mặc dù cuộc sống còn nhiều thách thức, anh chưa bao giờ để nỗi lo cơm áo ảnh hưởng đến tâm thiện của mình.

Trong nhiều năm qua, anh Dũng và nhân viên của mình đã cắt tóc miễn phí cho hàng nghìn bệnh nhân nghèo, trẻ khuyết tật và đồng bào vùng cao trên địa bàn tỉnh. Anh được xem là ‘biên chế cứng’ của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị, nơi anh đã dành thời gian để cắt tóc miễn phí cho bệnh nhân và người thân của họ trong 3 năm qua. Với chiếc kéo cắt tóc và trái tim thiện nguyện, anh đã mang niềm vui đến cho những người khó khăn.

Anh Dũng cho biết, việc cắt tóc miễn phí cho bệnh nhân và người nhà vốn được anh ấp ủ từ lâu, khi anh hiểu sự khó khăn và nỗi niềm đè nặng trong lòng bệnh nhân cũng như người thân. “Tôi muốn mang đến một chút niềm vui, một chút sự thoải mái cho những người đang gặp khó khăn”, anh chia sẻ.

Không chỉ ở bệnh viện, anh Dũng còn duy trì hoạt động cắt tóc miễn phí cho học sinh tại Trường Trẻ em khuyết tật tỉnh trong 2 năm. Hiện tại, hoạt động này vẫn đang được anh và nhân viên trong tiệm duy trì đều đặn. Anh cũng tiết lộ rằng, bản thân không biết bao giờ mới giàu có, nhưng con tim không cho phép mình chờ đợi đến lúc thuận lợi mới giúp đời, giúp người.

Con đường đến với việc cắt tóc thiện nguyện của anh Dũng bắt đầu từ rất sớm. Anh lên lớp 9 đã mưu sinh bằng đủ nghề, như thợ sơn, phụ xe, bốc vác… và sau đó học nghề cắt tóc. Sau 3 năm tích lũy, anh mạnh dạn vay thím 50 triệu đồng để mở tiệm tóc. Anh cũng muốn được giúp đỡ mọi người và nối tiếp bước chân thiện nguyện của thầy mình.

Hàng năm, anh còn cùng nhân viên đóng góp kinh phí để tặng quà và cắt tóc miễn phí cho người già, trẻ em ở vùng sâu, vùng xa. Anh Dũng khẳng định, việc cắt tóc thiện nguyện đã trở thành thói quen của mình và các nhân viên trong tiệm. Ngoài nụ cười của những người yếu thế, điều khiến mình ấm lòng nhất là bản thân cảm nhận được niềm hạnh phúc, khát khao cống hiến của các nhân viên, học trò mỗi khi tham gia cắt tóc thiện nguyện.