Lật lại những trang sử về chính sách hình sự, có thể thấy rõ rằng việc Quốc hội thông qua Luật số 86/2025/QH15 không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách hình sự ở Việt Nam mà còn thể hiện một nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc cân bằng giữa trừng phạt và nhân đạo. Với hiệu lực từ ngày 01/7/2025, luật mới này đã mang đến nhiều điểm mới mẻ và nổi bật, từ việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội danh cho đến việc điều chỉnh chính sách giảm án đối với tội phạm tham nhũng.

Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của Luật số 86/2025/QH15 là việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với tám tội danh. Quyết định này không chỉ thể hiện xu hướng giảm thiểu áp dụng án tử hình trên toàn thế giới mà còn khẳng định chính sách hình sự nhân đạo của Việt Nam. Tuy nhiên, thách thức đặt ra là làm thế nào để đảm bảo tính răn đe và phòng ngừa trong khi vẫn duy trì một chính sách nhân đạo.

Ngoài ra, luật mới cũng quy định điều kiện chặt chẽ hơn cho việc giảm án đối với những người bị kết án tù chung thân về các tội như ‘Tham ô tài sản’ và ‘Nhận hối lộ’. Chỉ khi người phạm tội tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư số tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và tích cực hợp tác, lập công thì mới được xem xét giảm án. Đây là một bước đi chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả trong việc thu hồi tài sản bị tham nhũng, một vấn đề lâu đời và nan giải trong hệ thống pháp luật.

Lật sang một mặt khác của chính sách hình sự, Luật số 86/2025/QH15 cũng chú trọng vào việc mở rộng đối tượng được miễn thi hành án tử hình. Đặc biệt, luật bổ sung quy định về việc miễn thi hành án tử hình cho người bị kết án tử hình mà mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Đây là một biểu hiện rõ ràng của tư tưởng nhân đạo trong chính sách hình sự, khẳng định quyền sống và nhân phẩm của con người ngay cả trong những hoàn cảnh đặc biệt.

Trong nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm hoàn thiện chính sách hình sự, Luật số 86/2025/QH15 còn đề cập đến việc hình sự hóa hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Việc bổ sung tội danh ‘Sử dụng trái phép chất ma túy’ tại Điều 256a Bộ luật Hình sự đánh dấu một thay đổi quan trọng trong cách tiếp cận vấn đề nghiện ma túy, chuyển từ chỉ xử lý hành chính sang xử lý hình sự. Đây là một giải pháp nhằm tăng cường trách nhiệm cá nhân trong quá trình cai nghiện và điều trị.

Liên quan đến các tội danh về kinh tế, môi trường và an toàn thực phẩm, Luật số 86/2025/QH15 cũng có những điều chỉnh quan trọng. Mức phạt tiền đối với các tội danh này đã được tăng lên gấp đôi trong nhiều trường hợp, nhằm đảm bảo tính tương thích với thực tiễn và tính răn đe đối với những hành vi vi phạm. Điều này cũng khuyến khích việc áp dụng hình phạt tiền như một giải pháp thay thế cho tù có thời hạn đối với những người phạm tội lần đầu, có nhân thân tốt và có khả năng khắc phục hậu quả.

Tóm lại, Luật số 86/2025/QH15 đại diện cho một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách hình sự ở Việt Nam, hướng đến sự cân bằng giữa trừng phạt và nhân đạo, từ đó thúc đẩy một xã hội công bằng và nhân văn hơn. Việc thực thi luật một cách hiệu quả sẽ cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự quan tâm của cộng đồng trong việc giám sát và hỗ trợ.

Cái chết đột ngột của doanh nhân trẻ Lin Qi vào cuối năm 2020 đã gây chấn động trong ngành công nghệ và giải trí Trung Quốc. Lin Qi, người sáng lập Yoozoo Games, một công ty game nổi tiếng tại Thượng Hải, đồng thời là nhà sản xuất của dự án phim khoa học viễn tưởng ‘The Three-Body Problem’ (Tam Thể) hợp tác với Netflix, đã qua đời trong hoàn cảnh đầy bí ẩn.

Lin Qi sinh năm 1981, là một trong những doanh nhân trẻ giàu có nhất Trung Quốc. Anh nhanh chóng trở thành một gương mặt quen thuộc trong giới công nghệ nhờ các sản phẩm game như ‘Game of Thrones: Winter Is Coming’. Vào năm 2020, anh đứng thứ 870 trong danh sách những doanh nhân giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản ước tính 6,8 tỷ nhân dân tệ. Dự án đầy tham vọng của Lin Qi là chuyển thể bộ tiểu thuyết ‘Tam Thể’ của nhà văn Lưu Từ Hân thành series truyền hình quốc tế, hợp tác với Netflix và các nhà sản xuất tên tuổi.

Lin Qi nhập viện vào ngày 15/12/2020 và qua đời vào ngày 25/12/2020. Bệnh viện Huashan ở Thượng Hải xác định anh đã bị đầu độc bằng tetrodotoxin, một loại độc tố thần kinh thường có trong cá nóc. Cuộc điều tra sau đó phát hiện ra rằng có ít nhất 5 loại chất độc khác nhau trong cơ thể Lin Qi, bao gồm cả thủy ngân và tetrodotoxin.

Nghi phạm của vụ án là Xu Yao, một đồng nghiệp tại Yoozoo Games. Xu Yao được cho là ám ảnh với bộ phim ‘Breaking Bad’ và đã tự lập một phòng thí nghiệm sản xuất chất độc tại Thượng Hải. Hắn đã mua hơn 100 loại chất độc khác nhau và thường xuyên thử nghiệm độc trên động vật. Xu Yao đã chuẩn bị một lọ gồm 30 viên probiotic có giấu một viên thuốc độc và đưa cho Lin Qi. Viên thuốc độc này đã gây ra cái chết của Lin Qi.

Cuộc điều tra đã làm rõ nhiều chi tiết của vụ án, bao gồm việc Xu Yao mua và tự chế độc. Mâu thuẫn từ dự án phim ‘Tam Thể’ cũng được cho là một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ ám sát. Lin Qi bắt đầu lo lắng về tiến độ chậm trễ của dự án và có ý định thay thế Xu Yao trong vai trò sản xuất phim. Ngoài Lin Qi, một số người khác tại Yoozoo Games cũng đã bị đầu độc.

Vụ án này đã gây shock trong ngành công nghệ và giải trí Trung Quốc, và đã làm dấy lên lo ngại về vấn đề an toàn và bảo mật trong ngành công nghiệp giải trí. Vào năm 2024, Xu Yao bị đưa ra xét xử và tuyên án tử hình. Thông tin về vụ án có thể được tìm thấy tại Wikipedia và các nguồn tin khác.

Chiều ngày 18-7, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã tuyên án đối với 35 thanh niên liên quan đến vụ án hai nhóm ‘quái xế’ đi xe máy rượt đuổi nhau với tốc độ cao, lạng lách, đánh võng và mang theo dao chém nhau trên phố, gây ra cái chết của 3 thanh niên.

Nguyễn Hoàng Thịnh, 19 tuổi, trú tại huyện Thanh Trì cũ, bị tòa tuyên án tử hình với cáo buộc cầm đầu nhóm ‘quái xế’ gây náo loạn trên phố, rượt đuổi chém một nhóm khác làm 3 người tử vong. Trần Lâm Tuấn Huy, 22 tuổi, trú tại tỉnh Cao Bằng cũ, bị tòa tuyên án chung thân với cùng cáo buộc tội giết người.

11 thanh niên khác bị tuyên phạt các mức án từ 8-17 năm tù với tội danh giết người. 22 thanh niên bị xét xử về tội gây rối trật tự công cộng nhận mức án từ 24 tháng tù cho hưởng án treo đến 5 năm tù.

Theo cáo trạng vụ án, tối 11-6-2024, Nguyễn Hoàng Thịnh cùng nhóm bạn khoảng 20 người tập trung ăn uống mừng sinh nhật Hà Hồng Minh tại một quán ăn ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Sau khi ăn uống xong, nhóm Thịnh, Minh, Huy rủ nhau đến khu vực tòa nhà Artemis ở số 3 phố Lê Trọng Tấn, Hà Nội chụp ảnh và ăn bánh sinh nhật.

Tại đây, một người trong nhóm của Thịnh vô cớ chạy ra chửi bới rồi túm áo một người lôi xuống và đánh. Hai nhóm lao vào ẩu đả, đánh chửi, đuổi nhau ra đến ngã tư Lê Trọng Tấn – Trường Chinh thì gặp nhóm 10 người của Toàn. Hai nhóm tiếp tục ẩu đả, đánh chửi, đuổi nhau.

Bực tức vì bị đánh, nhóm Thịnh rủ thêm người trong nhóm Facebook ‘Trẻ Giải Phóng’ tập hợp lực lượng tại khu vực hồ Vĩnh Hoàng, chuẩn bị ‘hàng nóng’ là những tuýp sắt dài 2,2m trên đầu gắn dao bầu dài 20cm đi tìm nhóm Toàn để trả thù.

Rạng sáng hôm sau, nhóm ‘Trẻ Giải Phóng’ cùng nhóm Thịnh mang theo tuýp sắt và vỏ chai thủy tinh, không đội mũ bảo hiểm, phóng xe máy với tốc độ cao, lạng lách đánh võng trên các tuyến phố để tìm nhóm của Toàn. Trên đường di chuyển, do không muốn tiếp tục tham gia đánh nhau, 4 thanh niên đi trên 2 xe máy đã tách đoàn đi hướng khác.

Nhóm của Thịnh đèo nhau trên nhiều xe máy tiếp tục lạng lách di chuyển đến khu vực đường Giải Phóng – Trường Chinh thì gặp nhóm của Nguyễn Thành Nam, cũng mang theo dao nhọn, vỏ chai bia và phóng xe máy với tốc độ cao. Hai nhóm mang theo hung khí truy đuổi, đánh, chém nhau trên phố.

Hậu quả, Nguyễn Thành Nam, Nguyễn Chấn Phong, Dương Văn Thụy đều ở Hà Nội bị ngã ra đường tử vong tại chỗ. Trong vụ rượt đuổi trên phố này, một số thanh niên còn dùng tuýp sắt gắn dao chém nhau gây thương tích.

Trước tòa, nhiều bị cáo tuổi đời còn rất trẻ bày tỏ sự ăn năn, hối hận về hành vi của mình. Hội đồng xét xử nhận định trong số những người bị đưa ra xét xử có nhiều thanh niên được ăn học đầy đủ nhưng bất chấp pháp luật, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khiến 3 người chết.

Bản án được tuyên là bài học đối với tất cả bị cáo, với gia đình trong việc quản lý, giáo dục con em, đặc biệt với các bậc phụ huynh cần tăng cường quản lý, giáo dục con cái để không xảy ra những vụ việc tương tự.