Chuyển đổi sang xe điện – Giải pháp bền vững cho đô thị Hà Nội

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu đang trở thành vấn đề nghiêm trọng, việc chuyển đổi từ phương tiện chạy xăng sang xe điện đang trở thành xu hướng không thể đảo ngược, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội. Với mật độ dân cư đông đúc, tình trạng ùn tắc giao thông thường xuyên và mức độ ô nhiễm vượt ngưỡng cho phép, Thủ đô cần một giải pháp bền vững hơn, và xe điện chính là câu trả lời.

Ô nhiễm không khí tại Hà Nội đang diễn biến theo chiều hướng xấu, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội. Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu là ô nhiễm bụi PM2.5 – một chất gây hại vô hình nhưng có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp, tim mạch, đặc biệt là với đối tượng nhạy cảm như người già, trẻ em.

Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí ở Hà Nội được xác định là do các nguồn thải từ hoạt động giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và các hoạt động dân sinh khác. Đặc biệt, với hơn 770 nghìn xe ô tô, gần 6 triệu xe máy sử dụng động cơ đốt trong lưu thông hằng ngày là nguồn phát thải khí nhà kính gây ô nhiễm môi trường, trực tiếp khiến cho tình trạng ô nhiễm môi trường không khí ngày càng tăng.

Xe điện không phát thải khi vận hành, giúp giảm thiểu đáng kể nồng độ khí độc hại, góp phần cải thiện bầu không khí đô thị. Bên cạnh đó, giá xăng dầu biến động liên tục, trong khi điện năng có chi phí ổn định và rẻ hơn nhiều. Theo tính toán, chi phí sạc điện cho xe máy điện chỉ bằng 1/10 so với đổ xăng cho cùng quãng đường di chuyển.

Chính phủ và thành phố Hà Nội đã có nhiều chính sách khuyến khích sử dụng xe điện, như giảm thuế, hỗ trợ lắp đặt trạm sạc, và đề xuất lộ trình cấm xe xăng trong tương lai. Nhiều doanh nghiệp cũng đầu tư vào hạ tầng sạc điện công cộng, giúp người dân tiếp cận dễ dàng hơn. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các chính sách này tại trang web của Chính phủ Việt Nam.

Các quốc gia phát triển như Mỹ, châu Âu, Trung Quốc đã đặt mục tiêu dừng bán xe xăng trong thập kỷ tới. Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc cách mạng này, nhất là khi Hà Nội đang hướng tới mục tiêu trở thành thành phố xanh, thông minh. Việc chuyển sang xe điện không chỉ là lựa chọn mà là yêu cầu cấp thiết để phát triển bền vững.

Xe điện không chỉ là phương tiện của tương lai mà đã trở thành hiện tại. Đối với Hà Nội, nơi áp lực về giao thông và ô nhiễm ngày càng gia tăng, việc chuyển đổi sang xe điện là tất yếu để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, tiết kiệm chi phí và hướng tới một đô thị văn minh, hiện đại. Bạn có thể tham khảo thêm về các công nghệ xe điện tại trang web của EV.

Trong kỷ nguyên số, sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và lượng dữ liệu khổng lồ đang tạo ra thách thức lớn cho công nghệ lưu trữ dữ liệu truyền thống. Sau 50 năm sử dụng, các loại băng từ không còn đáp ứng được nhu cầu lưu trữ dữ liệu ngày càng tăng. Xuất hiện trong bối cảnh này là HoloMem, một công ty khởi nghiệp tại London, đang nghiên cứu công nghệ lưu trữ dữ liệu bằng hologram khắc trên băng polymer. Mục tiêu của họ là giảm thiểu tiêu thụ năng lượng và áp lực lên hệ thống làm mát tại các trung tâm dữ liệu, đồng thời giải quyết vấn đề lưu trữ dữ liệu trong thời đại AI.

Ông Charlie Gale, nhà sáng lập kiêm CEO của HoloMem, đã chỉ ra rằng định dạng băng từ hiện nay rất nhạy cảm với điều kiện môi trường và không còn phù hợp về mặt dung lượng, độ bền lẫn chi phí lưu trữ. Để giải quyết vấn đề này, HoloMem đang phát triển vật liệu polymer nhạy sáng để lưu trữ dữ liệu, đảm bảo tuổi thọ lưu trữ dữ liệu trên 50 năm. Công nghệ này được kỳ vọng sẽ trở thành giải pháp lưu trữ dữ liệu bền vững cho tương lai.

HoloMem đang ứng dụng kỹ thuật ghép kênh để xếp chồng các lớp dữ liệu số riêng biệt lên bề mặt của băng từ làm từ polymer thế hệ mới. Mục tiêu của công ty là lưu trữ 200 terabyte (TB) dữ liệu trên cùng một kích cỡ băng, cao hơn nhiều so với chuẩn băng từ hiện hành chỉ lưu trữ được khoảng 30 terabyte (TB) dữ liệu. Sự cải tiến này không chỉ giúp tăng dung lượng lưu trữ mà còn giảm thiểu không gian và tài nguyên cần thiết cho việc lưu trữ dữ liệu.

Hiện nay, các trung tâm dữ liệu đang chiếm khoảng 2,5% lượng khí thải CO₂ toàn cầu và dự báo đến năm 2030, khoảng 8% năng lượng toàn thế giới sẽ phải dành cho việc vận hành và làm mát các trung tâm dữ liệu. Trước đà tăng trưởng không ngừng của AI thế hệ mới như ChatGPT, nhu cầu năng lượng dự kiến sẽ tiếp tục tăng mạnh. Do đó, việc tìm kiếm các giải pháp lưu trữ dữ liệu tiết kiệm năng lượng và bền vững như công nghệ của HoloMem là vô cùng quan trọng.

HoloMem hiện được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư tư nhân và khoản tài trợ 550.000 bảng từ chương trình Innovate UK. Công ty đang trong quá trình giới thiệu công nghệ mang tính đột phá này và tìm kiếm đối tác trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu và phát triển phần mềm. Với sự hỗ trợ này, HoloMem kỳ vọng sẽ đưa công nghệ lưu trữ dữ liệu bằng hologram lên băng polymer vào thực tế, góp phần giải quyết thách thức lưu trữ dữ liệu trong thời đại số.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra một đặc điểm đáng chú ý ở chim cánh cụt Magellan, loài chim có khả năng thông minh trong việc tận dụng dòng chảy để di chuyển. Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí PLOS Biology, chim cánh cụt Magellan (Spheniscus magellanicus) có thể thay đổi đường đi của mình dựa trên điều kiện dòng chảy.

Khi biển lặng, chúng chọn đường thẳng để quay về tổ sau chuyến đi săn. Tuy nhiên, khi gặp dòng chảy mạnh, chúng lại ‘thuận dòng mà đi’, ngay cả khi quãng đường dài hơn. Chim cánh cụt Magellan sinh sản tại các vùng ven biển Chile và Argentina từ tháng 9 đến tháng 2 hàng năm. Trong thời gian này, chim trưởng thành có thể bơi hơn 100 km để tìm kiếm thức ăn cho con non, bao gồm cá nhỏ, mực và động vật thân mềm.

Một nhóm nghiên cứu do chuyên gia sinh học Rory Wilson thuộc Đại học Swansea (Vương quốc Anh) dẫn đầu đã gắn thiết bị định vị GPS và bộ ghi chuyển động lên 27 cá thể chim cánh cụt trưởng thành ở khu vực bán đảo Valdés (Argentina). Dữ liệu thu thập được cho thấy, chim cánh cụt Magellan thay đổi hướng bơi tùy theo tình hình dòng nước.

Khi biển lặng, chúng bơi gần như theo đường thẳng. Tuy nhiên, trong những ngày dòng chảy mạnh, chim cánh cụt Magellan lựa chọn lộ trình ngoằn ngoèo hình chữ S, theo dòng thủy triều tự nhiên quanh bán đảo. Dòng thủy triều đổi chiều trong lúc chim cánh cụt Magellan di chuyển giúp chúng không bị cuốn lệch hướng. Nhờ vậy, loài này tiết kiệm được năng lượng cũng như có cơ hội săn thêm mồi.

Chuyên gia David Grémillet từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp nhận định, chim cánh cụt Magellan có khả năng đánh giá sức mạnh và hướng của dòng chảy để chọn cách di chuyển phù hợp. Ông cho rằng kỹ năng này có thể hình thành từ sự kết hợp giữa bản năng và kinh nghiệm của loài chim cánh cụt.

Tuy nhiên, giới khoa học vẫn chưa thể lý giải cách mà chim cánh cụt cảm nhận sức mạnh dòng chảy để xác định phương hướng. Họ hy vọng những nghiên cứu trong tương lai sẽ có thể tìm ra lời giải cho bí ẩn này.

Tiết kiệm năng lượng đã trở thành một giải pháp thiết thực và hiệu quả trong việc giảm chi phí cho doanh nghiệp, người dân và bảo vệ môi trường. Theo khảo sát của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP3), tiềm năng tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam vẫn còn rất lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp.

Nếu chỉ tính riêng hơn 3.000 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm trên cả nước, với mức tiêu thụ điện hơn 80 tỷ kWh/năm, chỉ cần thực hiện tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng mỗi năm, sẽ giúp tiết kiệm khoảng 1,6 tỷ kWh, tương đương hơn 3.200 tỷ đồng chi phí tiền điện hàng năm. Ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương nhấn mạnh: “Tiết kiệm năng lượng và tiết kiệm điện là những giải pháp cấp thiết, hiệu quả trong cả ngắn hạn và dài hạn, giúp giảm áp lực cung ứng năng lượng, bảo vệ môi trường và tăng cường an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh nguồn cung năng lượng toàn cầu tiềm ẩn nhiều bất ổn.”

Ngày 18/6/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, có hiệu lực từ 1/1/2026. Luật sửa đổi bổ sung nhiều quy định mới, khẳng định vai trò quan trọng của tiết kiệm năng lượng trong phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Ông Nguyễn Đình Hiệp, Chủ tịch Hội sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, cho biết một trong những điểm mới quan trọng nhất là tăng cường trách nhiệm của địa phương, các bộ ngành, tăng cường chế tài xử phạt.

Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trở thành một chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội quốc gia, tỉnh, thành phố và cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm. Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trường Đại học Điện lực đã chia sẻ về một số giải pháp đã triển khai thành công, đóng góp đáng kể vào kết quả tiết kiệm điện trong những năm gần đây.

Thời gian tới, Chính phủ cũng sẽ xây dựng cơ chế khuyến khích và hỗ trợ thúc đẩy ứng dụng quá trình chuyển đổi phù hợp với cuộc cách mạng công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến công nghiệp, đặc biệt là đổi mới sáng tạo trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Tại buổi tập huấn, các phóng viên, nhà báo cũng được trao đổi kỹ năng tác nghiệp báo chí trong lĩnh vực năng lượng, bao gồm cách khai thác, sử dụng thuật ngữ kỹ thuật, xây dựng câu chuyện và góc nhìn mới để tiếp cận bạn đọc.

Từ đó, góp phần thay đổi nhận thức, hình thành thói quen tiết kiệm năng lượng, góp phần giảm phát thải khí nhà kính, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Việc nâng cao nhận thức và kỹ năng cho các phóng viên, nhà báo là rất quan trọng trong việc truyền tải thông điệp tiết kiệm năng lượng đến cộng đồng. Đồng thời, các cơ quan truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Chính phủ thực hiện các mục tiêu về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, bên cạnh những giải pháp kỹ thuật, tiết kiệm năng lượng cũng cần được thực hiện thông qua việc thay đổi hành vi của người dân và doanh nghiệp. Việc sử dụng năng lượng tiết kiệm không chỉ giúp giảm chi phí mà còn góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.