Thị trường xuất khẩu tôm của Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức đáng kể do các chính sách thuế quan từ Mỹ. Mặc dù Mỹ đã tạm hoãn áp thuế đến ngày 1/8, cho phép một số doanh nghiệp tranh thủ xuất thêm hàng trong nửa đầu tháng 7, nhưng tâm lý dè dặt vẫn đang bao trùm thị trường. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo rằng xuất khẩu tôm Việt Nam trong tháng 7 sẽ chững lại so với tháng 5 và tháng 6 do các đơn hàng ‘tránh thuế’ đã được đẩy đi sớm.

Triển vọng xuất khẩu trong nửa cuối năm 2025 phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm diễn biến chính thức của chính sách thuế quan từ Mỹ, khả năng tái cơ cấu nhanh của doanh nghiệp để chuyển dịch sang các thị trường ít rủi ro hơn, tình hình dịch bệnh và chi phí đầu vào trong nước. Nếu các mức thuế chính thức từ Mỹ không vượt kỳ vọng, Việt Nam có thể duy trì được nhịp xuất khẩu sang Mỹ ở mức ổn định thấp. Tuy nhiên, trong trường hợp thuế chống bán phá giá hoặc thuế chống trợ cấp ở mức cao, xuất khẩu sang Mỹ có thể giảm mạnh, kéo tụt tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành trong năm nay.

Để đối mặt với những thách thức này, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam cần chủ động tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu. Một hướng đi cần thiết là đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào Mỹ và tận dụng ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do như EVFTA và CPTPP. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh phát triển sản phẩm chế biến sâu có giá trị gia tăng cao, phù hợp với xu hướng thực phẩm tiện lợi và ‘ready-to-eat’.

Một yếu tố then chốt khác là đảm bảo truy xuất nguồn gốc minh bạch, tránh rủi ro bị cáo buộc gian lận thương mại hay chuyển tải bất hợp pháp. Ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số toàn chuỗi – từ nuôi trồng, chế biến đến quản trị đơn hàng – sẽ giúp nâng cao khả năng thích ứng. Việc chủ động vùng nuôi đạt chuẩn và kiểm soát chi phí trong chuỗi cung ứng là giải pháp quan trọng để bảo vệ biên lợi nhuận.

Cuối cùng, doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ về tài chính và pháp lý để ứng phó linh hoạt với các chính sách thuế thay đổi bất ngờ từ các thị trường lớn. Với sự chuẩn bị và chiến lược phù hợp, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam có thể vượt qua những thách thức và tiếp tục phát triển bền vững.

Trong một diễn biến mới, Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố việc đạt được hai thỏa thuận thương mại quan trọng với Nhật Bản và Philippines. Thông tin này đã được ông Trump chia sẻ trên mạng xã hội Truth Social vào ngày 22/7.

Thoả thuận với Nhật Bản, được Tổng thống Trump mô tả là “lớn nhất trong lịch sử”, bao gồm việc Nhật Bản sẽ áp thuế đối ứng mới với mức 15%. Cùng với đó, Nhật Bản cam kết đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ, và Washington sẽ nhận được “90% lợi nhuận” từ các khoản đầu tư này. Không chỉ dừng lại ở đó, ông Trump cũng khẳng định rằng Nhật Bản sẽ mở cửa hoàn toàn thị trường cho các sản phẩm như xe hơi, xe tải, gạo và một số nông sản của Mỹ. Theo Tổng thống Mỹ, thỏa thuận này có tiềm năng tạo ra hàng trăm nghìn việc làm.

Nhật Bản là một trong những quốc gia đầu tiên khởi động đàm phán với Mỹ, nhưng phải đến nay, thỏa thuận mới được đạt được. Tổng thống Trump trước đó nhiều lần bày tỏ sự không hài lòng với cách Nhật Bản đàm phán, đặc biệt là việc từ chối mua gạo của Mỹ.

Bên cạnh thỏa thuận với Nhật Bản, Tổng thống Trump cũng thông báo về việc đạt được thỏa thuận thương mại với Philippines, với mức thuế là 19%. Mức thuế tương tự cũng được áp dụng cho Indonesia. Theo thỏa thuận, Philippines sẽ mở cửa thị trường cho hàng hóa Mỹ và giảm thuế nhập khẩu về 0%. Không chỉ tập trung vào thương mại, ông Trump cũng tiết lộ rằng hai bên sẽ tăng cường hợp tác quân sự. Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos được ông Trump đánh giá cao là một nhà đàm phán “rất tốt và cứng rắn”.

Trước đó, ông Trump đã thông báo về việc áp thuế 25% với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Nhật Bản. Mức thuế này cao hơn so với mức công bố trước đó là 24%. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Nhật Bản. Tuy nhiên, xuất khẩu của Nhật Bản sang Mỹ đã giảm tháng thứ 2 liên tiếp do ảnh hưởng của thuế nhập khẩu.

Hiện tại, thông tin về các thỏa thuận thương mại này vẫn đang được các bên liên quan tiếp tục làm rõ. Tuy nhiên, đây có thể được xem là một bước tiến quan trọng trong việc tăng cường quan hệ thương mại giữa Mỹ và các đối tác của mình.

Nông sản hữu cơ Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng khi xuất khẩu sang thị trường Mỹ, một trong những thị trường lớn và đầy tiềm năng trên thế giới. Với kim ngạch nhập khẩu hàng hóa lên đến 4.000 tỷ USD mỗi năm, Mỹ mang lại cơ hội to lớn cho các quốc gia xuất khẩu. Tuy nhiên, việc thâm nhập vào thị trường này đang ngày càng trở nên khó khăn và tốn kém hơn do chính sách áp dụng thuế cao đối với các sản phẩm sản xuất bên ngoài nước Mỹ và sự gia tăng từ chi phí logistics.

Ông Marc Mealy, Phó chủ tịch phụ trách chính sách, Hội đồng kinh doanh Mỹ – ASEAN, cho rằng để vượt qua rào cản thuế quan mới, các hợp tác xã (HTX) và doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung vào việc sản xuất và tiếp thị những sản phẩm thiết yếu – những sản phẩm mà người tiêu dùng vẫn sẵn sàng lựa chọn dù giá có cao hơn do thuế. Một trong những phân khúc ngách đặc biệt tiềm năng chính là sản phẩm được chứng nhận hữu cơ.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán Thương mại tại Mỹ, cũng chỉ ra đặc điểm xu hướng tiêu dùng của thị trường này là chú trọng đến những sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Nếu những mặt hàng như dệt may, đồ gỗ… sẽ gặp những khó khăn nhất định khi Mỹ áp thuế mới, thì việc khai thác những mặt hàng thuộc phân khúc đặc thù như sản phẩm hữu cơ sẽ là “chìa khóa”.

Các chuyên gia cũng đã chỉ ra rằng những mặt hàng nông sản, rau màu, cây trồng thường có nguồn gốc xuất xứ thuần túy tại Việt Nam. Đây là một lợi thế lớn, bởi thị trường Mỹ rất quan tâm đến quy tắc xuất xứ. Việc các HTX và doanh nghiệp có hồ sơ rõ ràng để sẵn sàng chứng minh nguồn gốc xuất xứ khi phía Mỹ yêu cầu là cực kỳ quan trọng.

Sản phẩm hữu cơ Việt Nam với nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và quy trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ sẽ đáp ứng tốt yêu cầu này, từ đó tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng và đối tác Mỹ. Hiện nay, một số HTX đã xuất khẩu thành công nông sản hữu cơ có chứng nhận sang thị trường Mỹ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều HTX và doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường này.

Các chuyên gia cũng cho rằng, dù là thị trường có rào cản kỹ thuật cao, quy định nghiêm ngặt, rất quan tâm đến bảo hộ thương mại, chống bán phá giá, nhưng Mỹ đang thực hiện tái cấu trúc chuỗi cung ứng, tìm nguồn thay thế từ Trung Quốc. Nhiều ngành hàng của Việt Nam cũng có lợi thế xuất khẩu sang Mỹ, trong đó có nông sản, thực phẩm, hàng hóa tiêu dùng.

Để thu hút được người tiêu dùng Mỹ, làm sao để có sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng nhưng phù hợp về giá cả mới là bài toán chiến lược trong xuất khẩu, nhất là thời điểm này. Việc cạnh tranh về chất lượng và giá cả cần song hành với nhau khi xuất khẩu sang Mỹ.

Có thể thấy, dù đối mặt với những thách thức về thuế quan và các tiêu chuẩn khắt khe, nông sản hữu cơ của HTX và doanh nghiệp Việt Nam vẫn có tiềm năng lớn để chinh phục thị trường Mỹ. Bằng cách kết hợp những yếu tố này, nông sản Việt hoàn toàn có thể tìm được chỗ đứng vững chắc và phát triển bền vững ở thị trường Mỹ.