Việc chứng kiến hành vi phản bội từ người khác có thể ảnh hưởng đến mức độ sẵn sàng ngoại tình của chính chúng ta. Theo một nghiên cứu gần đây, việc tiếp xúc với hành vi ngoại tình từ những người xung quanh có thể làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về các chuẩn mực xã hội liên quan đến sự thủy chung.

Khi thấy rằng nhiều người khác đang tham gia vào các mối quan hệ ngoài luồng, cảm giác về sự phản bội có thể trở nên bình thường hơn trong tâm trí của chúng ta. Điều này dẫn đến một câu hỏi lớn: Liệu chúng ta có thể dễ dàng chấp nhận việc phản bội nếu xung quanh mình có quá nhiều người làm điều tương tự?

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với hành vi ngoại tình từ những người xung quanh có thể làm giảm sự khao khát và cam kết với người bạn đời hiện tại, đồng thời làm tăng sự hứng thú với những đối tượng hấp dẫn khác. Một nghiên cứu cho thấy rằng khi nhận thức về việc ngoại tình trở nên phổ biến, nhiều người có xu hướng cảm thấy rằng hành vi này không còn là điều gì quá nghiêm trọng.

Một nghiên cứu cụ thể được thực hiện với các sinh viên đại học tại Israel, đang trong mối quan hệ ít nhất 4 tháng, đã được cho xem một đoạn video cung cấp hai con số khác nhau về mức độ phổ biến của ngoại tình: 86% hoặc 11%. Sau đó, người tham gia được yêu cầu viết về một tưởng tượng tình dục liên quan đến người khác, không phải bạn đời hiện tại. Kết quả cho thấy việc thao túng nhận thức về mức độ phổ biến của ngoại tình không ảnh hưởng rõ rệt đến ham muốn dành cho bạn đời hiện tại hay với một người khác.

Tuy nhiên, một nghiên cứu khác đã cho thấy rằng những sinh viên trong mối quan hệ dị tính ít nhất 12 tháng được đọc một “lời thú tội” về hành vi ngoại tình có xu hướng trả lời “có” với nhiều ảnh hơn, cho thấy họ dễ rung động với nhiều người lạ hơn so với nhóm chỉ đọc về gian lận học đường.

Một nghiên cứu thứ ba đã đi sâu vào việc ảnh hưởng của thông tin về ngoại tình đến mức độ cam kết trong các mối quan hệ hiện tại. Những sinh viên trong mối quan hệ ít nhất 4 tháng được đọc kết quả khảo sát cho thấy 85% người được hỏi đã từng ngoại tình. Sau đó, họ tương tác với một trợ lý nghiên cứu qua nền tảng nhắn tin. Kết quả cho thấy, những người được tiếp xúc với thông tin về ngoại tình trong tình yêu cảm thấy ít gắn bó với mối quan hệ hiện tại hơn so với nhóm đọc về gian lận học đường. Ngoài ra, dù thuộc nhóm nào, nam giới cũng thể hiện mức độ cam kết thấp hơn nữ giới.

Các tác giả của nghiên cứu lý giải rằng việc tiếp xúc với ngoại tình, qua lời kể, hình ảnh hay các nghiên cứu, có thể khiến hành vi ấy trở nên “bình thường hóa”, và do đó, làm lung lay sự vững chắc trong các mối quan hệ hiện tại. Khi ngoại tình được xem là chuyện thường tình, ta có thể không còn quá tha thiết trong việc bảo vệ tình yêu đang có, khiến bản thân dễ sa vào những mối quan hệ ngoài luồng.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi mà công nghệ và mạng xã hội ngày càng phát triển, việc tiếp cận thông tin về ngoại tình trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Những câu chuyện về tình yêu vụng trộm, những hình ảnh đầy quyến rũ trên mạng xã hội có thể tạo ra những cám dỗ không thể cưỡng lại. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn tác động đến toàn bộ cấu trúc của các mối quan hệ trong xã hội.

Khi mà ngoại tình trở thành một chủ đề phổ biến, liệu chúng ta có thể giữ vững những giá trị truyền thống về tình yêu và sự chung thủy? Hay chúng ta sẽ dễ dàng chấp nhận những hành vi phản bội như một phần của cuộc sống?

Mặc dù nghiên cứu này đã mở ra một góc nhìn mới về hành vi ngoại tình, nhưng để hiểu rõ hơn về tác động của việc tiếp xúc với hành vi ngoại tình đối với sự sẵn sàng phản bội trong thực tế, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu sâu rộng hơn trong tương lai.

Nhiều phụ huynh hiện nay đang lo lắng về thói quen sinh hoạt của con mình, đặc biệt là việc không thích dọn dẹp và để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ. Một nghiên cứu nổi bật của nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023 đã chỉ ra rằng những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng.

Cụ thể, nghiên cứu này đã yêu cầu 48 người tham gia liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Nhà tâm lý học Vohs đã giải thích rằng môi trường hỗn loạn truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’, và các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người. Ví dụ, kích thích tư duy sáng tạo, tư duy số không,… Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970. Nó đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có.

Cách suy nghĩ này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có và tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới. Ba đặc điểm của nó là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn.

Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não. Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước DMN, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người.

Tuy nhiên, mọi thứ đều quá mức, và trong khi sự hỗn loạn phá vỡ sự cân bằng mang đến những ý tưởng tuyệt vời, nó cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định. Ví dụ, một loạt hiệu ứng cửa sổ vỡ xuất hiện trong tâm lý học. Khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế. Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, ức chế trạng thái thư giãn cần thiết cho tư duy sáng tạo và không có lợi cho tư duy phân kỳ.

Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại. Chúng ta cũng nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo. Xem thêm các nghiên cứu về tâm lý học tại ScienceDaily và PNAS.