Biến đổi khí hậu đang có tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm cơ bản trên toàn cầu, đồng thời tạo ra những rủi ro xã hội rộng lớn. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng thời tiết cực đoan trong những năm gần đây đã làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa thiết yếu. Từ rau củ tại California đến cà phê ở Brazil, các điều kiện thời tiết cực đoan đã vượt qua mọi tiền lệ lịch sử trước năm 2020, dẫn đến sự tăng giá thực phẩm trong ngắn hạn.

Nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia, nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024. Tại California và Arizona, giá rau củ đã tăng đến 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước, do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Hàn Quốc cũng ghi nhận giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8.

Không chỉ ở châu Mỹ và châu Á, giá dầu ô-liu tại châu Âu cũng tăng đến 50% vào tháng 1/2024 sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023. Tại Mexico, giá trái cây và rau củ tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất thập kỷ. Nhật Bản cũng chứng kiến giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu tăng đến 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà. Khi thực phẩm lành mạnh trở nên đắt hơn, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ. Điều này dẫn đến rủi ro dây chuyền về xã hội, như suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch.

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung. Điều này có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội. Theo đó, việc tìm kiếm giải pháp để ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu tác động tiêu cực đến giá thực phẩm đang trở thành một thách thức toàn cầu cấp thiết. Chi tiết thêm về các chiến lược ứng phó có thể được tìm thấy trong các báo cáo chuyên ngành.

Những hiện tượng thiên nhiên gần đây đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, từ những tia sét đỏ với hình dạng kỳ dị như trong phim khoa học viễn tưởng, hiện tượng ‘biển sữa’, đến sự tẩy trắng đồng loạt của san hô trên diện rộng. Tuy nhiên, đằng sau những cảnh tượng gây kinh ngạc này ẩn chứa những lo ngại về sự biến đổi khí hậu và tác động tiêu cực tới môi trường.

Sét đỏ, một hiện tượng hiếm hoi, đã được ghi nhận tại dãy Himalaya vào năm 2022. Các nhà nghiên cứu cho rằng mặc dù sét đỏ xảy ra ở tầng khí quyển trên, nhưng chúng thường liên quan đến các biến đổi về thời tiết, có thể rất cực đoan. Việc nghiên cứu hiện tượng này không chỉ giúp giải mã những bí ẩn tồn tại, mà còn góp phần lý giải cách các cơn bão ngày càng trở nên phức tạp và khó dự đoán. Burcu Kosar, nhà vật lý khí quyển tại NASA, cho rằng nhiệt độ toàn cầu tăng do biến đổi khí hậu có thể làm gia tăng cường độ và tần suất giông bão, đồng thời cũng dẫn đến hoạt động sét mạnh hơn. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn cần thêm thời gian để tìm hiểu và có những lý giải xác đáng về mối liên hệ giữa sét đỏ với các cơn bão và những gì xảy ra ngoài vũ trụ.

Một hiện tượng khác cũng thu hút sự quan tâm là ‘biển sữa’, một sự kiện hiếm hoi và bí ẩn khi mặt biển phát sáng đồng đều, lan rộng đến tận chân trời với ánh sáng xanh lục nhạt như ánh dạ quang. Các nhà nghiên cứu đã biên soạn cơ sở dữ liệu toàn diện nhất cho đến nay về những sự kiện này, kết hợp với các báo cáo, thông tin, ghi chép khi đi biển của các thủy thủ suốt 400 năm. Dự án này nhằm mục đích chuyển các câu chuyện truyền miệng nhiều thế kỷ thành bằng chứng khoa học và tìm ra mối liên hệ giữa những vùng biển phát sáng ấy với cách mà hành tinh xanh đang vận hành. Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất hiện vẫn chưa có lời giải: liệu hiện tượng này là dấu hiệu của một hệ sinh thái lành mạnh hay là biểu hiện của mất cân bằng sinh học? Câu hỏi này mở ra hướng nghiên cứu mới về vai trò của vi khuẩn trong hệ sinh thái đại dương.

Không chỉ có những hiện tượng trên, san hô ở nhiều vùng biển cũng đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Theo công bố vào cuối tháng 4/2025, tình trạng tẩy trắng đã lan rộng đến 84% rạn san hô của đại dương, đây là sự kiện nghiêm trọng nhất từng xảy ra trên quy mô toàn cầu. Đây là lần thứ tư hiện tượng san hô bị tẩy trắng diễn ra trên toàn cầu kể từ năm 1998. Nguyên nhân được cho là do đại dương ấm lên và chưa biết khi nào sẽ kết thúc. Các nhà khoa học cho rằng cách tốt nhất để bảo vệ các rạn san hô là giải quyết tận gốc nguyên nhân của biến đổi khí hậu. Điều đó có nghĩa là giảm lượng khí thải của con người, chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Tóm lại, những hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ gần đây không chỉ mang đến cảnh tượng gây kinh ngạc mà còn ẩn chứa những lo ngại về sự biến đổi khí hậu và tác động xấu tới môi trường. Để bảo vệ hành tinh xanh, chúng ta cần phải hành động quyết liệt để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Việc nghiên cứu và hiểu rõ hơn về những hiện tượng này sẽ giúp chúng ta có những giải pháp hiệu quả để đối phó với những thách thức mà biến đổi khí hậu mang lại. Đồng thời, nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu là trách nhiệm của mỗi người chúng ta.