Bộ Xây dựng đang đề xuất thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, một tổ chức tài chính nhà nước chuyên biệt, với mục tiêu hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội trên toàn quốc. Theo đề xuất, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ có vốn điều lệ ban đầu tối thiểu là 5.000 tỉ đồng, và dự kiến tăng lên 10.000 tỉ đồng sau ba năm hoạt động.

Quỹ này sẽ hoạt động theo mô hình doanh nghiệp 100% vốn công, trực tiếp tham gia vào các hoạt động đầu tư xây dựng, quản lý và vận hành nhà ở xã hội. Sự ra đời của Quỹ nhà ở quốc gia được kỳ vọng sẽ góp phần tăng cường khả năng tiếp cận nhà ở cho người dân, đặc biệt là các nhóm đối tượng chính sách và thu nhập thấp.

Một điểm đáng chú ý là Quỹ nhà ở quốc gia sẽ được thành lập ở cả cấp trung ương và địa phương. Ở cấp trung ương, Quỹ sẽ do Bộ Xây dựng quản lý, trong khi ở cấp địa phương, Quỹ sẽ do UBND cấp tỉnh quản lý. Sự phân cấp này cho phép Quỹ nhà ở quốc gia có thể hoạt động linh hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế tại từng địa phương, đồng thời đảm bảo sự giám sát và chỉ đạo thống nhất từ trung ương.

Trước những thách thức về nhà ở xã hội mà nhiều địa phương đang phải đối mặt, việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia được xem là một giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của nhà ở xã hội, giúp nhiều người dân có thể tiếp cận với nhà ở an toàn và phù hợp với khả năng tài chính của họ.

Nếu được thành lập, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ đóng vai trò then chốt trong việc tài trợ và hỗ trợ các dự án nhà ở xã hội, từ đó giúp tăng nguồn cung nhà ở cho các nhóm đối tượng yếu thế. Mô hình hoạt động của Quỹ sẽ được cụ thể hóa thông qua các quy định chi tiết, đảm bảo hiệu quả và minh bạch trong quản lý và sử dụng vốn.

Trong thời gian gần đây, tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực trong công tác phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Tỉnh ủy, UBND tỉnh, và Chủ tịch UBND tỉnh đã thể hiện sự quyết tâm cao độ trong việc chỉ đạo để hoàn thành mục tiêu phát triển nhà ở xã hội theo đúng lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025. Hiện tại, nhiều dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh đã được khởi công, triển khai và một số dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân.

Tuy nhiên, qua báo cáo của Sở Xây dựng về kết quả kiểm tra hoạt động mua bán và quản lý sử dụng nhà ở xã hội, vẫn còn tồn tại một số hạn chế và bất cập. Cụ thể, tình trạng chậm trễ trong tiếp nhận hồ sơ, công khai và minh bạch thông tin dự án chưa đầy đủ, xuất hiện tình trạng sử dụng căn hộ không đúng đối tượng hoặc không đúng mục đích, và một số đơn vị quản lý vận hành chưa đáp ứng điều kiện theo quy định.

Trước những vấn đề trên, Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu các chủ đầu tư phải thực hiện nghiêm trình tự, thủ tục bán, cho thuê mua, cho thuê nhà ở xã hội theo đúng quy định tại Điều 38 Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 của Chính phủ. Đồng thời, các chủ đầu tư cần phải công khai đầy đủ thông tin dự án, tiếp nhận hồ sơ, ký hợp đồng mua bán, cho thuê, cho thuê mua đúng quy định và đúng đối tượng.

Bên cạnh đó, các chủ đầu tư cũng được yêu cầu rà soát và khắc phục triệt để các bất cập trong quy trình tiếp nhận hồ sơ đăng ký; tổ chức thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ bằng nhiều hình thức bảo đảm tiếp nhận đầy đủ, không để tồn đọng, gây bức xúc trong nhân dân. Ngoài ra, chủ đầu tư cần phối hợp với Ban quản trị nhà chung cư (nếu đã thành lập) thực hiện đầy đủ việc bàn giao hồ sơ nhà chung cư, quỹ bảo trì phần sở hữu chung, mở tài khoản quản lý kinh phí bảo trì theo quy định.

UBND các xã, phường cũng được yêu cầu thực hiện công khai thông tin liên quan đến dự án nhà ở xã hội trên địa bàn theo quy định. Chủ động kiểm tra, theo dõi tình hình sử dụng, đối tượng sử dụng nhà ở xã hội tại các dự án trên địa bàn, xử lý các sai phạm theo thẩm quyền, báo cáo UBND tỉnh các nội dung vượt thẩm quyền.

Sở Xây dựng được giao chủ trì, hướng dẫn, đôn đốc và kiểm tra chặt chẽ việc tổ chức tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội tại các dự án, bảo đảm thực hiện bằng nhiều hình thức bảo đảm việc tiếp nhận đầy đủ, kịp thời, không để xảy ra tình trạng bỏ sót hồ sơ, gây bức xúc trong nhân dân. Thông tin chi tiết về Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025 của Thủ tướng Chính phủ có thể được tham khảo tại đây . Sở Xây dựng cũng cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát việc thực hiện các quy định về nhà ở xã hội để đảm bảo việc phát triển và quản lý nhà ở xã hội được thực hiện đúng quy định và hiệu quả.