Hà Nội đang triển khai giải pháp “pháo xa sương mù” như một biện pháp cấp bách để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm bụi mịn đang đe dọa sức khỏe cộng đồng. Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) đã tăng cường hoạt động rửa đường và triển khai xe phun sương áp lực lớn trên địa bàn thành phố, nhằm cải thiện chất lượng không khí.

Mục tiêu của giải pháp này là giảm ô nhiễm bụi mịn, đặc biệt là bụi PM2.5, mà nồng độ của nó liên tục cao hơn khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ 1,5 đến 2 lần. Điều này đã khiến chất lượng không khí Hà Nội nhiều ngày liền rơi vào nhóm đỏ, thậm chí tím – mức rất nguy hại.

Trong những ngày giữa tháng 7/2025, người dân Hà Nội đã chứng kiến các làn sương mù trắng xóa lan dần trên các tuyến phố từ rạng sáng, do xe chuyên dụng thuộc dự án “pháo xa sương mù” tạo ra. Giải pháp này là một phần trong nỗ lực kiểm soát ô nhiễm không khí của Hà Nội, khi chỉ số AQI tại Hà Nội có thời điểm vượt mức 170 đơn vị, ngưỡng được cảnh báo là có hại cho sức khỏe.

Theo các số liệu quan trắc môi trường, nồng độ bụi mịn PM2.5 liên tục cao hơn khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ 1,5 đến 2 lần, khiến chất lượng không khí Hà Nội nhiều ngày liền rơi vào nhóm đỏ, thậm chí tím – mức rất nguy hại. Hà Nội cần một giải pháp tác động trực tiếp đến bụi lơ lửng trong không khí – thành phần chính của bụi mịn PM2.5/PM10.

Công nghệ “pháo sương mù” được lựa chọn và đã được triển khai tại 13 phường nội đô Hà Nội. Xe chuyên dụng được trang bị hệ thống phun sương với hạt nước siêu mịn có kích thước từ 50 đến 150 micromet. Những hạt sương này kết dính bụi mịn trong không khí, khiến chúng nặng lên và nhanh chóng rơi xuống mặt đất.

Dữ liệu ban đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt của giải pháp này. Chỉ trong vòng một ngày, chỉ số AQI tại nhiều điểm giám sát nội đô đã giảm mạnh: từ mức 170 (ngày 15/7) còn 62 (ngày 16/7). Người dân ghi nhận không khí dịu hơn, dễ thở hơn, đặc biệt là vào buổi sáng.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia môi trường nhận định rằng “pháo xa sương mù” là giải pháp ngắn hạn, mang tính tình thế, không thể thay thế cho các biện pháp căn cơ về lâu dài. Để xử lý tận gốc, thành phố cần đồng bộ các giải pháp: kiểm soát khí thải xe máy cũ, giám sát công trình xây dựng, xử lý nguồn bụi từ làng nghề và tăng cường mảng xanh.

GS.TS Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Viện trưởng Viện Môi trường Đô thị và Công nghiệp Việt Nam, cho rằng cần tích hợp công nghệ phun sương vào hệ thống dữ liệu môi trường đô thị. Xe cần được vận hành theo bản đồ ô nhiễm không khí theo thời gian thực, nơi nào chỉ số PM2.5 cao thì ưu tiên dập bụi tại đó.

Kỹ sư Nguyễn Thị Vân, chuyên gia công nghệ môi trường, cũng đồng tình với quan điểm này và cho rằng việc đầu tư vào xe phun sương là bước đi đúng, nhưng cần xây dựng một hệ sinh thái thông minh gồm dữ liệu quan trắc, bản đồ bụi mịn, trí tuệ nhân tạo để phân tích luồng bụi theo mùa, theo gió, và qua đó bố trí xe hoạt động một cách tối ưu, tiết kiệm.

Hà Nội vẫn cần triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp để hướng tới một chiến lược môi trường đô thị bền vững. Trước mắt là mở rộng mạng lưới xe phun sương, thực hiện chủ trương “phủ kín vành đai 1”, đồng thời kết hợp phun sương, quét sạch và rửa tinh tại các tuyến phố trọng điểm. Song song, thành phố siết chặt kiểm soát phát thải tại nguồn, bao gồm kiểm tra khí thải xe cơ giới, yêu cầu che chắn công trình xây dựng, và buộc lắp hệ thống phun sương tại các dự án mới.

Mùa hè thường gắn liền với những buổi tối lửa trại và nướng thịt ngoài trời, nhưng năm nay, người dân tại Milwaukee, Wisconsin và nhiều nơi khác đang phải đối mặt với một thực tế mới: khói từ đám cháy rừng ở Canada đã trở thành một phần không thể thiếu của mùa hè.

Trong vài ngày qua, chất lượng không khí tại Milwaukee đã xấu đi đáng kể, đứng trong số những nơi tồi tệ nhất thế giới. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là các đám cháy rừng lớn ở Canada, đặc biệt là ở Saskatchewan và Manitoba, tạo ra cột khói khổng lồ có thể di chuyển đến vùng Trung Tây Hoa Kỳ thông qua dòng jet stream.

Các mùa cháy rừng gần đây ở Canada đã bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu và nhiệt độ mùa xuân ấm áp. Việc tuyết tan sớm và nhanh chóng làm cho đất khô đi, tạo điều kiện cho các đám cháy rừng lớn. Mùa cháy rừng năm 2023 ở Canada đã phá vỡ kỷ lục về diện tích bị đốt cháy, với gần 6 triệu ha đất bị ảnh hưởng. Điều này tương đương với hơn 23.000 dặm vuông, lớn hơn diện tích bề mặt của Hồ Michigan.

Chất lượng không khí được đo bằng chỉ số chất lượng không khí (AQI), một con số đại diện cho mức độ ô nhiễm không khí trung bình trong 24 giờ. Cơ quan Tài nguyên Thiên nhiên Wisconsin (Wisconsin DNR) duy trì các thiết bị đo không khí trên toàn bang, trong đó có các hạt ô nhiễm nhỏ hơn 2,5 micron, được gọi là PM2.5. Đây là loại hạt có thể đi vào phổi và gây tổn thương.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) sử dụng dữ liệu từ các trạm đo chuyên dụng và mạng lưới cảm biến giá rẻ để tạo ra NowCast, ước tính AQI tại một thời điểm nhất định. Ngoài ra, EPA đã ra mắt một công cụ theo dõi đám cháy, cho thấy nồng độ ô nhiễm đo được bởi các cảm biến này.

Tình hình chất lượng không khí hiện tại và trong cuối tuần này được dự báo sẽ tiếp tục ở mức trung bình đến không tốt. Vào lúc 10 giờ sáng ngày 1 tháng 8, NowCast của EPA cho thấy khu vực Milwaukee có mức ô nhiễm không khí không tốt cho các nhóm nhạy cảm. Wisconsin DNR dự báo chất lượng không khí trên toàn bang sẽ ở mức trung bình đến không tốt trong cuối tuần này.

Với chỉ số AQI từ 101 đến 150, Wisconsin DNR khuyến cáo mọi người nên hạn chế các hoạt động ngoài trời và những người nhạy cảm nên ở trong nhà nếu có triệu chứng như ho hoặc khó thở. Nếu chỉ số AQI tăng lên mức không tốt, từ 151 đến 200, thì tất cả mọi người nên cẩn thận và những người nhạy cảm nên tránh các hoạt động ngoài trời.

Mọi người cũng có thể thực hiện các biện pháp giảm thiểu tiếp xúc với ô nhiễm trong nhà, chẳng hạn như chạy điều hòa nhiệt độ và tránh các hoạt động tạo ra ô nhiễm không khí trong nhà.

Khói cháy rừng có thể dẫn đến viêm phổi và tổn thương tế bào trên toàn cơ thể. Các hạt trong khói cháy rừng có kích thước rất nhỏ, khoảng 30 lần nhỏ hơn so với chiều rộng của một sợi tóc người. Điều này cho phép chúng đi vào các túi phổi và gây tổn thương.

Biến đổi khí hậu sẽ không biến mất, và tình trạng cháy rừng ở Canada có thể tiếp tục. Điều này có nghĩa là quá trình tạo ra khói và ảnh hưởng đến bầu trời mùa hè có thể lặp lại nhiều lần.

Để theo dõi tình hình chất lượng không khí và cập nhật thông tin mới nhất, bạn có thể truy cập vào trang web của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ hoặc Cơ quan Tài nguyên Thiên nhiên Wisconsin.

Ngoài ra, bạn cũng có thể theo dõi các thông tin về cháy rừng và chất lượng không khí trên các trang web như Quản lý Thời tiết Quốc gia hoặc AirNow.

Nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí PLOS One đã đưa ra cảnh báo về việc không khí trong nhà và ô tô chứa hàng nghìn hạt vi nhựa cực nhỏ. Những hạt vi nhựa này có kích thước rất nhỏ, chỉ từ 1 đến 10 micromet, thậm chí nhỏ hơn tế bào hồng cầu. Theo ước tính, mỗi người trưởng thành có thể hít phải khoảng 68.000 hạt vi nhựa mỗi ngày từ không khí trong nhà.

Những hạt vi nhựa siêu nhỏ này chủ yếu phát sinh từ sự hao mòn của các vật liệu nhựa trong đời sống hàng ngày. Các nguồn gốc phổ biến bao gồm đồ gia dụng, vải nội thất, rèm cửa, thảm trải sàn và đặc biệt là các chi tiết trong xe hơi. Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng việc tiếp xúc lâu dài với vi nhựa có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, bao gồm rối loạn nội tiết, vô sinh và dị tật bẩm sinh, rối loạn phát triển thần kinh, bệnh tim mạch và ung thư.

Đặc biệt, cabin ô tô được mô tả là môi trường lý tưởng để tích tụ vi nhựa. Không gian kín, ít thông gió và chứa nhiều vật liệu nhựa dễ phân rã dưới tác động của nhiệt độ, ma sát và ánh nắng đã làm tăng nồng độ vi nhựa trong không khí. Kết quả nghiên cứu cho thấy, mỗi mét khối không khí trong xe chứa 2.238 hạt vi nhựa – cao gấp 4 lần so với trong nhà ở.

Dù vi nhựa có mặt ở khắp nơi, các chuyên gia khẳng định mỗi cá nhân vẫn có thể giảm thiểu đáng kể mức độ phơi nhiễm nếu thay đổi một số thói quen hàng ngày. Một số biện pháp có thể được thực hiện như tránh sử dụng đồ nhựa dùng một lần, sử dụng ly inox, cốc thủy tinh và hộp đựng bằng thủy tinh thay cho đồ nhựa, không hâm nóng thực phẩm trong bao bì nhựa, mang túi vải khi đi siêu thị và hạn chế sử dụng túi nilon.

Vi nhựa không còn là vấn đề môi trường xa vời mà đã trở thành một mối nguy rõ ràng đối với sức khỏe cộng đồng. Khi không khí mà chúng ta hít thở mỗi ngày, ngay trong nhà ở hay xe ô tô, đã bị bao phủ bởi hạt nhựa siêu nhỏ, việc nhận thức rõ rủi ro và thay đổi hành vi tiêu dùng là điều cấp thiết để bảo vệ sức khỏe của chính mình và những người xung quanh.

Hà Nội đã bước vào một ngày mới với một bầu không khí hoàn toàn khác biệt so với thường lệ. Sáng ngày 29/7, thành phố chìm trong một lớp sương mù dày đặc, biến khung cảnh quen thuộc trở nên mờ ảo.

Tình trạng sương mù này đã gây ra sự hạn chế đáng kể về tầm nhìn, khiến cho các hoạt động hàng ngày của người dân trở nên khó khăn hơn. Sương mù không chỉ tạo ra một bức tranh cảnh quan mới mẻ mà còn gây ra nhiều bất tiện cho việc di chuyển và sinh hoạt của người dân.

Đáng chú ý hơn, Hà Nội hiện đang phải đối mặt với một vấn đề môi trường nghiêm trọng hơn nhiều – tình trạng ô nhiễm không khí. Theo các thông tin cập nhật gần đây, Hà Nội đang đứng thứ 2 trên thế giới về mức độ ô nhiễm không khí vào thời điểm này. Điều này cho thấy một thực tế đáng báo động về chất lượng môi trường sống tại đây.

Ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân mà còn tác động tiêu cực đến môi trường và cảnh quan của thành phố. Vì vậy, việc tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí đang trở thành một nhiệm vụ cấp thiết đối với chính quyền và người dân Hà Nội.

Trong bối cảnh này, các cấp chính quyền và các tổ chức môi trường đang nỗ lực tìm kiếm và triển khai các biện pháp nhằm cải thiện chất lượng không khí. Đồng thời, ý thức của người dân về bảo vệ môi trường cũng đang được nâng cao, với hy vọng rằng cùng nhau, Hà Nội có thể cải thiện được tình trạng ô nhiễm không khí và trả lại một môi trường sống trong lành cho người dân.

Trang thông tin điện tử của UBND TP Hà Nội và Tổ chức Greenpeace Việt Nam là một trong những địa chỉ đáng tin cậy, cung cấp thông tin về tình trạng môi trường và các hoạt động bảo vệ môi trường tại Việt Nam.

Ô nhiễm không khí đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng và đáng báo động tại Hà Nội cũng như các tỉnh thuộc khu vực miền Bắc. Dữ liệu từ ứng dụng đo chỉ số chất lượng không khí IQAir đã xếp Hà Nội vào vị trí thành phố ô nhiễm nhất thế giới, với chỉ số chất lượng môi trường không khí ở mức cao, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của con người. Trong bối cảnh này, PGS-TS Nguyễn Thị Hoài An, nguyên Trưởng khoa Tai Mũi Họng Nhi tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, hiện giữ vị trí Giám đốc chuyên môn tại Bệnh viện đa khoa An Việt, đã lên tiếng cảnh báo về những tác hại tiềm ẩn của ô nhiễm không khí.

Không chỉ dừng lại ở việc ảnh hưởng đến phổi và hệ hô hấp, ô nhiễm không khí còn có khả năng gây tổn hại đến nhiều cơ quan khác của cơ thể, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nắng nóng cực đoan. Những nhóm người dễ bị ảnh hưởng từ ô nhiễm không khí bao gồm người cao tuổi, phụ nữ đang mang thai, trẻ em, và những người có sức đề kháng yếu. Do đó, việc tìm kiếm các biện pháp bảo vệ sức khỏe là cực kỳ quan trọng.

Một trong những biện pháp hiệu quả và đơn giản nhất để bảo vệ sức khỏe trong tình hình ô nhiễm không khí hiện nay là đeo khẩu trang khi ra đường. Tuy nhiên, việc chọn đúng loại khẩu trang phù hợp là rất cần thiết để đảm bảo hiệu quả bảo vệ. PGS-TS Nguyễn Thị Hoài An cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì chế độ dinh dưỡng tốt để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, giúp ngăn ngừa và tiêu diệt các vi khuẩn gây hại.

Trong điều kiện ô nhiễm không khí nặng như hiện nay, việc thường xuyên đi khám sức khỏe để theo dõi và đảm bảo sức khỏe của mình là rất cần thiết. Bên cạnh đó, các biện pháp phòng ngừa như đóng kín cửa, sử dụng máy lọc không khí, và rửa mũi họng bằng nước muối sinh lý cũng giúp giảm bớt tác hại của ô nhiễm không khí. Mọi người cần phải cảnh giác và chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe của mình trước tình hình ô nhiễm không khí đang diễn ra.

Nhìn chung, ô nhiễm không khí là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đòi hỏi sự quan tâm và hành động từ tất cả mọi người. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng bảo vệ và tăng cường sức khỏe, chúng ta có thể giảm thiểu những tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí và bảo vệ sức khỏe của mình một cách hiệu quả.

Ô nhiễm không khí đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, đặc biệt là đối với trẻ em dưới 5 tuổi. Theo các số liệu thống kê mới nhất, hơn 100 trẻ em trong độ tuổi này tử vong mỗi ngày do ô nhiễm không khí. Điều này không chỉ làm dấy lên mối quan ngại sâu sắc về sức khỏe của thế hệ trẻ mà còn thúc đẩy các tổ chức y tế và bảo vệ môi trường trên toàn cầu phải hành động khẩn cấp.

Tình hình ô nhiễm không khí tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương đang ở mức báo động. Các thành phố lớn trong khu vực như Bắc Kinh, Hà Nội và Jakarta thường xuyên xuất hiện trong danh sách các thành phố có chất lượng không khí tồi tệ nhất thế giới. Ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân mà còn gây ra những tổn thất kinh tế đáng kể do việc giảm năng suất lao động và gia tăng chi phí y tế.

Trước bối cảnh đó, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đã triển khai một dự án mới, sử dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) để bảo vệ sức khỏe của học sinh tại các trường học. Dự án này nhắm vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe của trẻ em, nhóm dễ bị tổn thương nhất trước tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay. Bằng cách tận dụng công nghệ AI, dự án hy vọng sẽ cung cấp các giải pháp sáng tạo và hiệu quả để cải thiện chất lượng không khí và bảo vệ sức khỏe của trẻ em.

Dự án của UNICEF tập trung vào việc phát triển và triển khai các hệ thống cảnh báo sớm về ô nhiễm không khí, cũng như các giải pháp nhằm giảm thiểu tiếp xúc với không khí ô nhiễm tại các trường học. Thông qua việc sử dụng AI, dự án có thể phân tích dữ liệu về chất lượng không khí và dự báo tình hình ô nhiễm trong tương lai, cho phép các trường học và cơ quan chức năng có thể chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí.

Một trong những mục tiêu chính của dự án là nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe của trẻ em. Bằng cách cung cấp thông tin chính xác và kịp thời về chất lượng không khí, dự án hy vọng sẽ giúp các bậc phụ huynh, giáo viên và học sinh có thể đưa ra các quyết định sáng suốt về việc bảo vệ sức khỏe của mình.

Để biết thêm thông tin về dự án và các hoạt động của UNICEF trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ em khỏi ô nhiễm không khí, vui lòng truy cập vào trang web chính thức của UNICEF.

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia (Mỹ) đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trí não của trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn thai kỳ và 5 năm đầu đời. Nghiên cứu này đã theo dõi hơn 200 bà mẹ sống tại thành phố New York và con cái của họ từ khi còn trong bụng mẹ đến khi trẻ lên 7 tuổi.

Các kết quả nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ có mức độ hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn từ 4-5 điểm so với nhóm trẻ ít tiếp xúc với chất này. Mức giảm IQ này có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập, giải quyết vấn đề và thành tích trong tương lai của trẻ. Điều này trở nên đáng báo động khi các chất ô nhiễm như PAH và bụi mịn PM2.5 không chỉ tồn tại ngoài đường mà còn có mặt trong nhà, từ bếp gas, khói thuốc lá, hương đốt, nến thơm đến khí thải xe cộ len lỏi qua cửa sổ.

Não bộ trẻ nhỏ đang phát triển rất nhạy cảm, bất kỳ độc chất nào cũng có thể gây ra hậu quả lâu dài. Giảm 4-5 điểm IQ nghe qua tưởng chừng nhỏ, nhưng trong một xã hội có tính cạnh tranh cao như hiện nay, mỗi điểm IQ là sự khác biệt giữa một đứa trẻ được phân lớp chọn hay không, được đánh giá là thông minh hay ‘chậm’, từ đó kéo theo những định kiến, ảnh hưởng đến sự tự tin và định hướng tương lai.

May mắn thay, mức IQ này không cố định. Nếu biết cách can thiệp kịp thời – như cải thiện môi trường sống, tăng tương tác ngôn ngữ, dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích vận động – trẻ vẫn có thể phát triển tốt về nhận thức. Cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp thiết thực để bảo vệ con trẻ, chẳng hạn như hạn chế để trẻ tiếp xúc với khu vực gần đường lớn giờ cao điểm, dùng máy lọc không khí trong nhà, không hút thuốc trong nhà, hạn chế đốt hương, nến, bếp than, trồng cây xanh lọc khí, giữ nhà thông thoáng nhưng tránh gió xe bụi, và đảm bảo dinh dưỡng đủ vi chất cho trẻ để tăng sức đề kháng thần kinh.

Để biết thêm thông tin về ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người, bạn có thể truy cập vào trang web của Đại học Columbia hoặc các tổ chức y tế uy tín khác. Tóm lại, để bảo vệ chỉ số IQ của con trẻ, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Chất lượng không khí tại Kinshasa, Cộng hòa Dân chủ Congo, đang trở thành một vấn đề đáng báo động. Theo các ghi nhận vào ngày 8 tháng 8 năm 2025, thành phố này đã đạt đến mức độ ô nhiễm không lành mạnh cho dân số nói chung. Tại một thời điểm nhất định, Kinshasa đã vượt qua các thành phố khác để trở thành thành phố lớn bị ô nhiễm nặng nhất trên thế giới. Đây không phải là lần đầu tiên thành phố này xuất hiện trong danh sách này, vì trong tháng qua, Kinshasa liên tục đứng đầu danh sách các thành phố lớn bị ô nhiễm nhất.

Các chuyên gia chỉ ra rằng chất lượng không khí tại Kinshasa hiện nằm trong thể loại ‘không lành mạnh’, có thể gây ra các hiệu ứng sức khỏe cho mọi người. Tình trạng ô nhiễm không khí ở Kinshasa hiện nay làm cho thành phố trở thành một trong những trung tâm đô thị bị ảnh hưởng nhiều nhất ở Trung Phi. Các chuyên gia cũng lưu ý rằng tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân mà còn tác động tiêu cực đến môi trường và chất lượng cuộc sống.

Có nhiều yếu tố dẫn đến chất lượng không khí kém tại Kinshasa. Một trong những nguyên nhân chính là việc đốt cháy sinh khối rộng rãi do nông nghiệp, sản xuất than, và các đám cháy dư lượng cây trồng trong và xung quanh thành phố. Ngoài ra, khí thải từ bếp củi gia đình và sử dụng nhiên liệu rắn khác trong các hộ gia đình đô thị cũng góp phần vào tình trạng ô nhiễm. Tình trạng ô nhiễm môi trường lâu dài từ các chất ô nhiễm công nghiệp như asen, chì, dẫn xuất DDT và PCB cũng tiếp tục ảnh hưởng đến dân số thông qua không khí, nước và chuỗi thực phẩm.

Thực thi hạn chế các quy định môi trường và kiểm soát chất thải và khí thải không đầy đủ ở khu vực đô thị và ven đô cũng làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Thiếu sự kiểm soát và quản lý hiệu quả đối với các nguồn ô nhiễm đã khiến cho tình trạng ô nhiễm không khí tại Kinshasa trở nên phức tạp hơn. Để bảo vệ bản thân khỏi chất lượng không khí kém, người dân được khuyên nên thực hiện các biện pháp bảo vệ như tránh hoạt động thể chất ngoài trời và theo dõi mức chất lượng không khí thường xuyên.

Người dân tại Kinshasa cần được nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe và môi trường. Các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm cần được triển khai để cải thiện chất lượng không khí tại thành phố này. Chính phủ và các tổ chức môi trường cũng cần phối hợp để tìm ra giải pháp hiệu quả cho vấn đề ô nhiễm không khí tại Kinshasa, đồng thời đảm bảo một môi trường sống lành mạnh và an toàn cho người dân.

Để theo dõi mức chất lượng không khí tại Kinshasa và các thành phố khác, người dân có thể truy cập vào các trang web AirVisual hoặc các ứng dụng di động tương tự. Các nguồn thông tin này cung cấp dữ liệu theo thời gian thực về chất lượng không khí và các khuyến nghị cho người dân để bảo vệ sức khỏe.

Ngoài ra, người dân tại Kinshasa cũng có thể tham khảo các trang web của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Chương trình Môi trường của Liên Hợp Quốc (UNEP) để có thêm thông tin về ô nhiễm không khí và các biện pháp giảm thiểu tác động của nó.

Một nghiên cứu toàn diện gần đây đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và dementia. Khoảng 57 triệu người trên toàn thế giới hiện đang mắc bệnh dementia, và con số này dự kiến sẽ tăng lên ít nhất 150 triệu trường hợp vào năm 2050.

Các nhà nghiên cứu tại đơn vị dịch tễ học của Hội đồng nghiên cứu y học tại Đại học Cambridge đã thực hiện một đánh giá có hệ thống về 51 nghiên cứu, sử dụng dữ liệu từ hơn 29 triệu người tham gia, những người đã tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong ít nhất một năm. Kết quả cho thấy mối liên hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê giữa ba loại ô nhiễm không khí và bệnh dementia.

Các chất ô nhiễm này bao gồm PM2.5, khí nitơ dioxide và khói, có nguồn gốc từ khí thải xe, nhà máy điện, bếp đốt củi và đốt gỗ. Khi hít vào, các chất ô nhiễm này có thể thâm nhập sâu vào phổi và có liên quan đến các bệnh về đường hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Cụ thể, nghiên cứu đã tìm thấy rằng đối với mỗi 10 microgram trên mét khối của PM2.5, nguy cơ tương đối của một người mắc bệnh dementia sẽ tăng 17%. Sử dụng số liệu tương đương cho khói, nguy cơ tăng 13%. Nồng độ PM2.5 và khói đã đạt hoặc vượt quá mức này vào năm 2023 tại các địa điểm gần đường ở trung tâm London, Birmingham và Glasgow.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh dementia là bệnh Alzheimer, và tại Vương quốc Anh, khoảng 982.000 người mắc bệnh này. Các triệu chứng bao gồm mất trí nhớ, khó khăn tập trung và thay đổi tâm trạng.

Tiến sĩ Haneen Khreis, tác giả cao cấp của nghiên cứu, cho biết rằng nghiên cứu này cung cấp ‘bằng chứng thêm để hỗ trợ quan sát rằng việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí ngoài trời là một yếu tố nguy cơ cho sự khởi đầu của bệnh dementia ở người lớn khỏe mạnh trước đây’.

Bà cũng nói: ‘Giải quyết ô nhiễm không khí có thể mang lại lợi ích sức khỏe, xã hội, khí hậu và kinh tế dài hạn. Nó có thể giảm gánh nặng to lớn cho bệnh nhân, gia đình và người chăm sóc, đồng thời giảm bớt áp lực lên các hệ thống chăm sóc sức khỏe bị quá tải’.

Ô nhiễm không khí có thể gây ra bệnh dementia thông qua việc gây viêm trong não và căng thẳng oxy hóa, là một quá trình hóa học trong cơ thể có thể gây hại cho các tế bào, protein và DNA.

Các nhà nghiên cứu đã thừa nhận rằng báo cáo này bị hạn chế vì phần lớn các nghiên cứu phân tích bao gồm những người tham gia da trắng và sống ở các nước có thu nhập cao. Họ cho biết các nghiên cứu trong tương lai về ô nhiễm không khí nên bao gồm nhiều người tham gia từ các nền tảng bị thiệt thòi.

Tiến sĩ Isolde Radford, quản lý chính sách cao cấp tại Alzheimer’s Research UK, cho biết: ‘Đánh giá nghiêm ngặt này bổ sung vào bằng chứng ngày càng tăng rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí – từ khói xe đến bếp đốt củi – làm tăng nguy cơ mắc bệnh dementia’.

Bà cũng nói: ‘Ô nhiễm không khí là một trong những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được đối với bệnh dementia – nhưng nó không phải là điều mà các cá nhân có thể giải quyết một mình. Đó là nơi lãnh đạo của chính phủ là rất quan trọng’.

Alzheimer’s Research UK đang kêu gọi một cách tiếp cận phòng ngừa sức khỏe mạnh mẽ, toàn diện – một cách tiếp cận đem lại sự phối hợp giữa các bộ phận ngoài y tế, bao gồm Defra, để hành động phối hợp về các yếu tố nguy cơ của bệnh dementia.

Chuyển đổi xe xăng sang xe điện đang là một chủ trương quan trọng nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí, vốn đang là một vấn đề nghiêm trọng tại nhiều khu vực đô thị, trong đó có Hà Nội. Với mục tiêu giảm thiểu nguồn phát thải lớn nhất từ phương tiện giao thông, việc chuyển đổi này không chỉ giúp cải thiện chất lượng không khí mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của thành phố.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này dự kiến sẽ có tác động sâu rộng đến cuộc sống hàng ngày của người dân, đặc biệt là những người đang sống và làm việc trong khu vực vành đai 1 của Hà Nội. Theo các số liệu thống kê từ các nhà quản lý và chuyên gia, ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu bắt nguồn từ phương tiện giao thông, chiếm khoảng 35% nguồn ô nhiễm không khí. Trong đó, khí thải từ phương tiện giao thông chiếm khoảng 12%, và bụi từ hoạt động giao thông là 23%. Điều này cho thấy việc chuyển đổi sang xe điện sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng không khí tại đây.

Để thực hiện chuyển đổi một cách hiệu quả, các chuyên gia đã đề xuất một số giải pháp quan trọng. Trước hết, cần tiến hành khảo sát đánh giá tình hình sử dụng phương tiện giao thông và nhu cầu của người dân. Song song với đó, việc hoàn thiện thể chế chính sách để hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi là điều cần thiết. Xây dựng cơ sở hạ tầng để hỗ trợ cho việc sử dụng xe điện, như trạm sạc pin, cũng là một yếu tố quan trọng. Xác định tiêu chuẩn khí thải cho xe máy là một bước quan trọng khác nhằm đảm bảo rằng các phương tiện giao thông mới đều đáp ứng được các tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường.

Việc chuyển đổi cần được thực hiện một cách đảm bảo an toàn và thuận tiện cho người dân. Hà Nội đã xây dựng các kế hoạch cụ thể bao gồm khảo sát đánh giá ảnh hưởng đến người dân và các đối tượng liên quan, hoàn thiện thể chế chính sách, và đầu tư vào cơ sở hạ tầng cần thiết. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đề xuất thúc đẩy mô hình đổi pin, tận dụng hệ thống cây xăng hiện có để tạo ra mạng lưới hỗ trợ cho xe điện, và cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị.

Thành công của việc chuyển đổi này phụ thuộc很大 vào sự ủng hộ và tham gia tích cực của người dân. Nếu người dân hiểu rõ về mục tiêu, kế hoạch và cảm nhận được rằng chính sách này vì lợi ích của họ, họ sẽ tự nguyện thay đổi và ủng hộ. Hà Nội đang tích cực triển khai các kế hoạch cần thiết để dẫn đầu trong công tác chuyển đổi này, tận dụng lợi thế từ Luật Thủ đô. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công, việc này cần sự phối hợp và hỗ trợ từ các bên liên quan, bao gồm cả sự hỗ trợ từ chính phủ, các tổ chức chuyên môn và cộng đồng dân cư.