Phát triển các viện nghiên cứu và trường đại học thành những chủ thể nghiên cứu mạnh đang là mục tiêu quan trọng được nhấn mạnh trong Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc chú trọng vào chất lượng, chiều sâu, sự liên kết và tính khả thi của các đề tài nghiên cứu là điều không thể thiếu. Ngoài ra, phát triển mô hình hợp tác chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra chuỗi giá trị khép kín từ nghiên cứu đến thương mại hóa.

Theo đánh giá của các chuyên gia, một trong những khó khăn lớn hiện nay mà các viện nghiên cứu và trường đại học đang phải đối mặt là vấn đề tài chính. Trong điều kiện ngân sách khoa học còn hạn chế, việc tập trung nguồn lực cho nghiên cứu ứng dụng mang tính liên ngành và đa giai đoạn đang là một thách thức lớn. Nhiều nghiên cứu hiện nay chỉ dừng lại ở việc công bố bài báo quốc tế, báo cáo hội nghị hoặc tham gia các cuộc thi khoa học mà không thể tiếp tục đến giai đoạn chuyển giao công nghệ hoặc sản xuất thử nghiệm.

Để khắc phục tình trạng này, các viện nghiên cứu và trường đại học cần có cơ chế tài chính linh hoạt và hấp dẫn hơn. Việc thành lập quỹ hỗ trợ riêng cho các giai đoạn chuyển tiếp từ kết quả nghiên cứu đến sản phẩm thử nghiệm, từ phòng thí nghiệm đến quy mô sản xuất là hết sức cần thiết. Các sản phẩm nghiên cứu có tiềm năng ứng dụng nên được ươm tạo trong các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nơi hội tụ các nhà khoa học, nhà đầu tư và chuyên gia thị trường.

Bên cạnh hỗ trợ tài chính, các viện nghiên cứu và trường đại học cũng cần có cơ chế rõ ràng để tuyển dụng, sử dụng và đãi ngộ đội ngũ nghiên cứu khoa học, đặc biệt là các nhà khoa học trẻ. Điều này giúp họ yên tâm cống hiến và phát triển sự nghiệp trong nước. Việc thiết lập hệ sinh thái kết nối ba nhà: nhà nước – nhà khoa học – doanh nghiệp cũng là yếu tố quan trọng. Điều này tạo điều kiện để các sản phẩm nghiên cứu được đưa vào thực tiễn một cách hiệu quả, đóng góp trực tiếp cho phát triển kinh tế – xã hội.

Với định hướng rõ ràng từ Nghị quyết 57, cùng với sự quan tâm và đầu tư đúng mức của Nhà nước, cũng như sự vào cuộc đồng bộ của các bên liên quan, nền khoa học công nghệ Việt Nam sẽ có bước chuyển mình mạnh mẽ. Từng bước hình thành hệ sinh thái nghiên cứu, ứng dụng, thương mại hóa bền vững, trong đó các viện nghiên cứu và trường đại học sẽ thực sự giữ vai trò nòng cốt.

Ngày gần đây, Bệnh viện Thống Nhất TPHCM đã tổ chức lễ sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm 2025, ghi nhận nhiều kết quả tích cực trong lĩnh vực chuyên môn, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Sự kiện này đã thu hút sự quan tâm của lãnh đạo Bộ Y tế, trong đó Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức đã có mặt để đánh giá và định hướng cho bệnh viện trong thời gian tới.

Trong 6 tháng đầu năm, Bệnh viện Thống Nhất đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Đặc biệt, bệnh viện đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu, nổi bật là ghép thận, và cải tiến quy trình khám chữa bệnh. Ứng dụng công nghệ số vào quản lý hồ sơ và chăm sóc khách hàng cũng đã được bệnh viện đẩy mạnh, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho bệnh nhân.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức đánh giá cao những thành tựu của bệnh viện, nhưng cũng nhấn mạnh cần xây dựng nền tảng quản trị hiện đại và đào tạo bắt buộc cho trưởng khoa và điều dưỡng trưởng. Đây là những yếu tố quan trọng giúp bệnh viện nâng cao năng lực quản lý và chuyên môn, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bệnh nhân.

Trong 6 tháng cuối năm, bệnh viện sẽ tiếp tục định hướng hoàn chỉnh mô hình tổ chức tinh gọn, chuyên sâu; tiếp tục đầu tư vào các kỹ thuật mũi nhọn như ghép tạng, robot, tế bào gốc, y học tái tạo. Bệnh viện cũng sẽ đẩy mạnh hợp tác quốc tế và đầu tư trang thiết bị hiện đại, nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức cũng khuyến nghị bệnh viện cần đưa nhiều bác sĩ trẻ đi đào tạo chuyên sâu ở nước ngoài, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và giúp họ có thể áp dụng kiến thức, kỹ năng mới vào công việc. Ngoài ra, lãnh đạo Bộ Y tế cũng chú trọng chăm lo đời sống cán bộ, xây dựng môi trường làm việc nhân văn chuyên nghiệp, giúp nhân viên y tế có thể phát huy tối đa năng lực và cống hiến cho bệnh viện.

Trước những định hướng và khuyến nghị của lãnh đạo Bộ Y tế, Bệnh viện Thống Nhất sẽ tiếp tục phấn đấu và nỗ lực hơn nữa để đạt được các mục tiêu đề ra. Bệnh viện sẽ tiếp tục tăng cường xây dựng nền tảng quản trị hiện đại, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đẩy mạnh hợp tác quốc tế và đầu tư trang thiết bị hiện đại. Với sự quyết tâm và nỗ lực của tập thể cán bộ, nhân viên, Bệnh viện Thống Nhất sẽ tiếp tục là một trong những đơn vị y tế hàng đầu tại TPHCM, cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao cho bệnh nhân.

Một nghiên cứu gần đây đã làm sáng tỏ nguồn gốc của khoai tây hiện đại, cho thấy rằng chúng là kết quả của sự lai ghép tự nhiên cách đây 9 triệu năm giữa một loài cà chua hoang và một họ hàng xa có tên Etuberosum. Sự kiện này đã tạo ra một loài thực vật mới có khả năng hình thành củ, cơ quan lưu trữ dinh dưỡng giúp cây trồng thích nghi với môi trường lạnh giá dần tại dãy Andes.

Các nhà nghiên cứu đã công bố phát hiện của mình trên tạp chí khoa học Cell, sau khi phân tích 450 bộ gene từ các giống khoai tây hoang và thuần hóa. Kết quả cho thấy khoảng 14 triệu năm trước, cà chua hoang và Etuberosum từng cùng tách ra từ một tổ tiên chung. Đến khoảng 9 triệu năm trước, sự lai giống tự nhiên giữa hai nhánh này đã tạo ra loài cây có khả năng mọc củ, tiền thân của khoai tây hiện đại.

Etuberosum chỉ gồm 3 loài, có hình dáng hoa và lá giống khoai tây nhưng không mọc củ. Các loài này hiện nay chỉ xuất hiện ở một số nơi biệt lập như đảo Juan Fernández giữa Thái Bình Dương và rừng nhiệt đới ở Chile. Việc tiến hóa để mọc củ đã giúp khoai tây có lợi thế vượt trội trong môi trường khắc nghiệt, từ đó mở rộng chủng loài và tạo nên sự đa dạng phong phú như ngày nay.

Giáo sư Sanwen Huang, chủ tịch Viện Khoa học nông nghiệp nhiệt đới Trung Quốc, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết rằng khám phá gene ẩn sau củ khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới thích nghi tốt hơn với biến đổi khí hậu, sâu bệnh hay khô hạn. Hiện đã có hơn 100 loài khoai tây hoang mọc củ, dù không phải loài nào cũng ăn được do chứa độc tố.

Khoai tây hiện là cây lương thực quan trọng thứ ba toàn cầu, chỉ sau lúa mì và lúa gạo, góp phần vào 80% lượng calo nhân loại tiêu thụ. Hiểu được nguồn gốc tiến hóa của khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới với đặc tính tốt hơn. Tổ chức Lương nông của Liên Hiệp Quốc (FAO) đã quyết định lấy năm 2008 là Năm quốc tế khoai tây, nhằm tôn vinh giá trị của loại củ này.

Khoai tây vẫn là cứu cánh tại nhiều vùng khô hạn, mùa hè ngắn và địa hình cao, nơi mà lúa hay ngô không thể trồng được. Và nguồn gốc kỳ lạ của loài củ này, một sự kết hợp tình cờ giữa hai giống cây chẳng liên quan, lại chính là điều khiến nó đặc biệt. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng việc hiểu rõ hơn về nguồn gốc của khoai tây sẽ giúp họ tạo ra giống khoai mới có thể giúp giải quyết các thách thức về lương thực trong tương lai.

Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm tại Đại học Bách khoa Hà Nội đã trở thành một điểm đến lý tưởng cho các bạn trẻ đam mê ngành thực phẩm. Không chỉ đơn thuần là một ngành học, chương trình này còn là một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nơi sinh viên có thể trở thành người kiến tạo xu hướng thực phẩm tương lai.

Ngay từ năm nhất, sinh viên đã được khuyến khích tham gia nghiên cứu khoa học, thử sức với các đề tài sáng tạo và tiếp cận các dự án có tính ứng dụng thực tiễn cao. Qua đó, hình thành nên tư duy đổi mới sáng tạo và nảy sinh nhiều ý tưởng mà chính sinh viên, giảng viên cũng không ngờ tới. Việc học tập và nghiên cứu trong môi trường như vậy giúp sinh viên phát triển kỹ năng và tư duy cần thiết để thành công trong ngành thực phẩm.

Môi trường học tập tại Elitech giúp sinh viên được học tập trong những lớp quy mô nhỏ, giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh bởi các giảng viên có học vị tiến sĩ luôn tận tâm ‘dẫn đường chỉ lối’. Những kiến thức hàn lâm được truyền tải bằng câu chuyện thực tế, bằng trải nghiệm từ các dự án với doanh nghiệp. Điều này không chỉ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về ngành học mà còn giúp họ phát triển kỹ năng làm việc và giao tiếp trong môi trường chuyên nghiệp.

Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm không dừng lại ở phạm vi quốc gia. Hai trường danh tiếng là Đại học Monash và Đại học Massey đã chính thức công nhận tương đương tín chỉ 2 năm đầu tiên, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên có thể tham gia các chương trình trao đổi, chuyển tiếp hay học thạc sĩ tại nước ngoài. Đây là cơ hội tuyệt vời cho sinh viên muốn mở rộng kiến thức và kinh nghiệm của mình trên phạm vi quốc tế.

Sức hút của BF-E12 còn đến từ chất lượng đầu ra được khẳng định qua những vị trí mà sinh viên đảm nhiệm sau tốt nghiệp. Nhờ có nền tảng chuyên môn vững vàng, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình, tư duy giải quyết vấn đề và đặc biệt là khả năng sử dụng tiếng Anh thành thạo, sinh viên Kỹ thuật Thực phẩm tiên tiến đã ghi điểm trong mắt các tập đoàn lớn như Vinamilk, Nestlé, PepsiCo, CJ, Masan…

Nếu bạn có hứng thú với ngành Thực phẩm, đam mê sáng tạo, thích học trong môi trường cởi mở, hiện đại và không ngại thử thách, thì Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm có thể chính là nơi dành cho bạn. Với môi trường học tập tiên tiến, cơ hội nghiên cứu và phát triển sự nghiệp, chương trình này hứa hẹn sẽ mang lại cho bạn những trải nghiệm và kiến thức cần thiết để thành công trong ngành thực phẩm.

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra tiềm năng lớn trong việc loại bỏ hoàn toàn bột cá và dầu cá khỏi thức ăn cho cá biển mà vẫn đạt được hiệu quả sử dụng thức ăn cao hơn. Liên minh F3 Future of Fish Feed đã tiến hành một loạt các thử nghiệm trên nhiều loài cá biển khác nhau, bao gồm cá cam Hawaii, cá cam California, cá vược miệng rộng, cá chim Florida và cá hồng Mỹ.

Trong thử nghiệm trên cá cam Hawaii, các nhà nghiên cứu đã sử dụng khẩu phần thử nghiệm F3 hoàn toàn không chứa nguyên liệu từ cá và đạt được kết quả tích cực. Cá ăn khẩu phần F3 có tốc độ tăng trưởng tương đương với nhóm ăn khẩu phần thương mại trong 56 ngày đầu, và chỉ số nội tạng cao hơn ở nhóm ăn khẩu phần thương mại. Hệ số chuyển hóa thức ăn không khác biệt đáng kể giữa hai nhóm.

Trên cá cam California, kết quả cho thấy cá ăn khẩu phần F3 tăng trưởng chậm hơn và có hệ số chuyển hóa thức ăn cao hơn so với nhóm đối chứng. Tuy nhiên, dầu tảo có thể thay thế hiệu quả dầu cá trong khẩu phần. Điều này mở ra một hướng đi mới trong việc tìm kiếm các nguồn nguyên liệu thay thế cho dầu cá.

Các thử nghiệm trên cá vược miệng rộng, cá chim Florida và cá hồng Mỹ cũng cho kết quả tương tự. Không có khác biệt đáng kể giữa các nhóm về tăng trưởng, tỷ lệ sống, và các chỉ tiêu khác. Tuy nhiên, cá ăn khẩu phần F3 có hàm lượng lipid thấp và độ ẩm cao hơn. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cảm quan của cá, nhưng cũng có thể được điều chỉnh thông qua việc tinh chỉnh công thức và công nghệ chế biến.

Các nghiên cứu này cho thấy rằng thức ăn thủy sản không chứa bột cá, dầu cá hoàn toàn khả thi trong nuôi cá biển thương phẩm, với hiệu suất tăng trưởng tương đương và chất lượng cảm quan tích cực ở nhiều loài. Tuy còn một số hạn chế về khả năng tiêu hóa, độ ngon miệng và ảnh hưởng mô học tạm thời, các vấn đề này có thể khắc phục bằng cách điều chỉnh công thức và công nghệ chế biến.

Khi nhu cầu dinh dưỡng của từng loài được xác định rõ, thức ăn không chứa bột cá và dầu cá sẽ trở thành lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh nguyên liệu biển ngày càng đắt đỏ. Về mặt kinh tế, chuyển sang sử dụng đạm thay thế từ phụ phẩm không chỉ giảm chi phí mà còn tăng lợi nhuận, hỗ trợ ổn định ngành và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho người tiêu dùng.

Chuyển đổi sang sử dụng thức ăn không chứa bột cá và dầu cá cũng có thể giúp giảm áp lực lên các nguồn tài nguyên biển, đồng thời giúp giảm thiểu tác động môi trường của ngành nuôi trồng thủy sản. Liên minh F3 Future of Fish Feed đang tiếp tục nghiên cứu và phát triển các giải pháp thay thế để giúp ngành nuôi trồng thủy sản trở nên bền vững hơn.

Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025, được Quốc hội thông qua, dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2025. Một trong những điểm nổi bật của luật này là việc bổ sung quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Cụ thể, luật bổ sung điểm m vào sau điểm l khoản 1 Điều 157 Luật Đất đai 2024 về trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Theo đó, các tổ chức, doanh nghiệp sử dụng đất để xây dựng phòng thí nghiệm, cơ sở ươm tạo công nghệ, cơ sở thực nghiệm, sản xuất thử nghiệm và cơ sở vật chất, hạ tầng dùng chung để hỗ trợ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất.

Các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bao gồm: sử dụng đất vào mục đích sản xuất, kinh doanh thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư hoặc tại địa bàn ưu đãi đầu tư; sử dụng đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng, thương binh, hộ gia đình liệt sĩ; sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân; sử dụng đất của đơn vị sự nghiệp công lập; sử dụng đất xây dựng kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sân bay; sử dụng đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt chuyên dùng; sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư; sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng trụ sở, sân phơi, nhà kho, nhà xưởng sản xuất; sử dụng đất xây dựng công trình cấp nước sạch và thoát nước, xử lý nước thải; sử dụng đất không phải đất quốc phòng, an ninh cho mục đích quốc phòng, an ninh của doanh nghiệp quân đội, công an.

Việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho các tổ chức, doanh nghiệp sử dụng đất phục vụ nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển của các hoạt động này tại Việt Nam. Từ ngày 1/10/2025, khi Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025 có hiệu lực thi hành, các doanh nghiệp sẽ có cơ hội tận dụng các chính sách ưu đãi này để đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển.

Lưu ý rằng, hiệu lực thi hành của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025 là từ ngày 1/10/2025, trừ các điều khoản có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Do đó, các doanh nghiệp và tổ chức cần chuẩn bị và lên kế hoạch để có thể tận dụng các chính sách ưu đãi này một cách hiệu quả.