Chiến dịch quân sự của Mỹ, được biết đến với tên gọi “Búa Đêm”, diễn ra vào tháng 6 vừa qua, đã đạt được một phần mục tiêu khi phá hủy một trong ba cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran. Các nguồn tin gần gũi với vấn đề đã tiết lộ rằng cuộc không kích vào cơ sở hạt nhân Fordow đã thành công, có khả năng khiến hoạt động làm giàu uranium tại đây bị đình trễ trong khoảng hai năm.

Tuy nhiên, hai cơ sở còn lại, Natanz và Isfahan, không chịu thiệt hại tương đương, và vẫn có thể tiếp tục hoạt động làm giàu uranium trong vài tháng tới. Thông tin này đã được chia sẻ với một số nghị sĩ Mỹ, giới chức Lầu Năm Góc và các nước đồng minh của Washington trong những ngày gần đây.

Ban đầu, Bộ tư lệnh Trung tâm (CENTCOM) của quân đội Mỹ đã xây dựng một kế hoạch toàn diện hơn để tấn công Iran, bao gồm tấn công cả ba cơ sở hạt nhân trong nhiều tuần. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã từ chối kế hoạch này vì nó không phù hợp với chính sách đối ngoại của ông.

Về phần phản ứng chính thức, Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đều khẳng định chiến dịch Búa đêm đã đạt được thành công lớn. Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho hay chiến dịch đã “xóa sổ hoàn toàn năng lực hạt nhân của Iran”. Tương tự, người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell cũng tuyên bố các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị “xóa sổ hoàn toàn”.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy không quân Mỹ chỉ triển khai một cuộc không kích vào rạng sáng 22/6, sử dụng biên đội 7 oanh tạc cơ tàng hình B-2 để thả 14 quả bom GBU-57 xuống các mục tiêu ở Iran. Kết quả ảnh vệ tinh cho thấy các hố bom tại tổ hợp Fordow và Natanz, nhưng mức độ thiệt hại và hiệu quả của cuộc tấn công vẫn chưa rõ ràng.

Trước đó, truyền thông Mỹ dẫn đánh giá sơ bộ từ cơ quan tình báo quốc phòng Mỹ rằng đòn tấn công chỉ làm chương trình hạt nhân Iran chậm “vài tháng”. Tuy nhiên, giới chức chính quyền Trump lại cho rằng chương trình hạt nhân Iran bị chậm “vài năm” sau đòn tấn công. Điều này cho thấy có sự khác biệt lớn về đánh giá hiệu quả của chiến dịch.

Thông tin chi tiết hơn về chiến dịch và hiệu quả thực sự của nó vẫn chưa được công bố rộng rãi. Tuy nhiên, sự kiện này đã làm dấy lên nhiều cuộc tranh luận về chính sách đối ngoại của Mỹ và hiệu quả của các biện pháp quân sự trong giải quyết các vấn đề liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran. Liên quan đến vấn đề này, có thể tìm hiểu thêm thông tin từ các nguồn truyền thông quốc tế hoặc các bài viết chuyên sâu về Bộ tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) và Lầu Năm Góc.

Trong bối cảnh nắng nóng kỷ lục đang hoành hành tại Iran, với nhiệt độ nhiều nơi vượt quá 50 độ C, Cơ quan Khí tượng quốc gia nước này đã xác nhận tuần qua là tuần nóng nhất từ đầu năm. Tình hình thời tiết cực đoan này diễn ra trong context Iran đang phải vật lộn với hạn hán kéo dài 5 năm liên tiếp và lượng mưa năm nay thấp hơn mức trung bình.

Hệ thống đập thủy điện của Iran, được xây dựng từ thập niên 1950, hiện đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm sản lượng nghiêm trọng do hạn hán. Bên cạnh đó, hạ tầng đang xuống cấp và đợt nắng nóng hiện tại đã gây ra tình trạng mất điện diện rộng.

Trước tình hình trên, chính phủ Iran đã phải tuyên bố ngày 23/7 là ngày nghỉ ở khu vực thủ đô Tehran nhằm giảm tiêu thụ điện và nước. Người phát ngôn chính phủ, Fatemeh Mohajerani, cho biết quyết định này được đưa ra do tình hình nắng nóng kéo dài và nhu cầu cần thiết phải tiết kiệm điện, nước.

Người dân thủ đô Tehran đang phải trải qua thời tiết oi bức. Một số khu vực ở Tehran đã bị cắt nước luân phiên, khiến cuộc sống của người dân gặp nhiều khó khăn. Chuyên gia khí hậu Maximiliano Herrera cho biết một số khu vực ở Iran đã ghi nhận nhiệt độ rất cao, trong đó thành phố Shabankareh ở Tây Nam Iran đạt 52,8 độ C vào cuối tuần qua.

Tình trạng hồ chứa cạn kiệt cũng đang là một vấn đề nghiêm trọng. Đập Karaj, nguồn cấp nước chính cho tỉnh Tehran, đang ở mức thấp kỷ lục. Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã cảnh báo về tình trạng khủng hoảng nước nghiêm trọng và yêu cầu hành động khẩn cấp để giải quyết vấn đề này.

Người dân Iran đang rất lo lắng về tình trạng cắt điện và nắng nóng. Một số người dân cho biết họ đã trải qua những ngày tháng rất khó khăn do tình trạng thiếu nước và mất điện. Khủng hoảng nước đang trở thành một vấn đề lớn nhất ở Iran và cần có những giải pháp khẩn cấp để giải quyết vấn đề này.

Cuộc xung đột giữa Israel và Iran đã leo thang đến mức độ mới trong thời gian gần đây. Vào rạng sáng ngày 13/6/2025, Israel đã phát động chiến dịch ‘Sư tử trỗi dậy’, huy động hơn 200 chiến đấu cơ đồng loạt tập kích vào các mục tiêu ở nhiều khu vực rộng lớn tại miền bắc Iran. Cuộc tấn công này đã giúp Israel chủ động hoàn toàn không phận, phá hủy và gây thiệt hại nặng nhiều cơ sở hạt nhân, nhà máy sản xuất tên lửa đạn đạo của Tehran.

Mục tiêu quan trọng của cuộc tấn công này là các chỉ huy quân sự, các nhà khoa học hàng đầu của Iran, những người mà Tel Aviv cho rằng đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện chương trình hạt nhân có thể đe dọa đến sự sống còn của Israel. Hàng loạt tướng lĩnh cấp cao đã bị thiệt mạng, trong đó có Tư lệnh Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tướng Hosein Salami; Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran, tướng Mohammed Bagheri… Israel còn nhắm mục tiêu vào các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, hạ sát cựu giám đốc chương trình hạt nhân của Iran, nhà khoa học Fereidoun Abbasi và nhiều chuyên gia vật lý, hóa học, vật lý hạt nhân… Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cũng là một trong những mục tiêu bị nhắm đến. Ngay lập tức, Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei được đưa đến một nơi trú ẩn bí mật nằm sâu dưới lòng đất, hạn chế mọi liên lạc với ngay cả những phụ tá thân cận nhất và tuyệt đối tránh sử dụng các hình thức liên lạc bằng thiết bị điện tử.

Có thể nói, với sự giúp đỡ của các cơ quan tình báo, Israel đã thành công trong việc tiêu diệt các chỉ huy quân sự, quan chức tình báo cấp cao cũng như các nhà khoa học hàng đầu Iran, những người đóng vai trò hàng đầu trong chương trình hạt nhân của Tehran.

Ngay sau đó, Mỹ đã can thiệp quân sự nhằm hỗ trợ đồng minh Tel Aviv trong xung đột Israel – Iran. Ngày 19/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra một tuyên bố, theo đó, ông sẽ đưa ra quyết định hành động (quân sự) hay không “trong vòng hai tuần tới”, căn cứ vào “các tiến triển trong đàm phán có thể (giữa Mỹ) với Iran trong tương lai gần”.

Tuy nhiên, vào đêm 20/6, không quân chiến lược Mỹ đã giáng đòn đánh vào các cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran. Bảy chiếc máy bay ném bom tàng hình chiến lược B-2 Spirit đã ném 14 quả bom xuống hai cơ sở hạt nhân của Iran là Fordow và Natanz, trong khi căn cứ thứ ba, Isfahan, bị tàu ngầm Mỹ phóng 20 tên lửa Tomahawk tấn công. Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rằng đã “phá hủy hoàn toàn” các cơ sở hạt nhân của Iran. Có thể đoán chắc chắn một điều là chương trình hạt nhân của Iran đã bị ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng và Tehran sẽ phải cần một thời gian rất dài nếu có ý định phục hồi lại chương trình hạt nhân gây tranh cãi của mình.

Bằng việc trực tiếp tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, Tổng thống Donald Trump đã phá vỡ điều cấm kị mà lâu nay ông vẫn né tránh: trực tiếp can dự vào một cuộc chiến ở bên ngoài nước Mỹ. Đây là một canh bạc chính trị đầy rủi ro, khi mà nước Mỹ có thể bị cuốn vào một cuộc chiến tranh không hồi kết mà không ai biết được sẽ dẫn tới những hậu quả gì.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu các đợt oanh kích của Israel và Mỹ, vừa phá hủy các cơ sở vật chất như máy ly tâm, lò phản ứng, vừa sát hại các tướng lĩnh và nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, liệu đã đủ khả năng phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Tehran hay chưa? Không một ai trong thời điểm hiện tại có câu trả lời chắc chắn cho câu hỏi này.

Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tuyên bố rằng những cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran không nhằm mục tiêu làm “thay đổi chế độ” ở Tehran. Nhưng lịch sử các cuộc can thiệp quân sự từng nhiều lần cho thấy một khi tiếng nói của bom đạn thay thế cho đối thoại thì không loại trừ khả năng từ những mục tiêu hẹp ban đầu đã trượt sang các mục tiêu rộng lớn hơn, lâu dài, phức tạp và khó giải quyết hơn.

Vệ tinh liên lạc Nahid-2 của Iran đã được phóng thành công vào không gian từ sân bay vũ trụ Vostochny của Nga bằng tên lửa Soyuz, như thông tin được truyền tải qua Truyền hình quốc gia Iran và hãng tin AFP. Với trọng lượng 110kg, Nahid-2 là kết quả của sự nỗ lực không ngừng của các kỹ sư Iran trong lĩnh vực vũ trụ.

Ngoài vệ tinh Nahid-2, tên lửa đẩy Soyuz-2.1b còn mang vào không gian các vệ tinh khác, bao gồm 2 vệ tinh Ionosfera-M số 3 và số 4 cùng 18 vệ tinh do Nga và các quốc gia khác sản xuất. Quá trình phóng diễn ra suôn sẻ trong giai đoạn đầu và được Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos phát trực tiếp. Buổi phát trực tiếp kết thúc khoảng 10 phút sau khi phóng.

Trước đó, tên lửa Soyuz đã có vinh dự được sử dụng để phóng một số vệ tinh của Iran vào không gian, bao gồm cả vệ tinh Khayyam, Pars-1 và Hodhod. Vệ tinh Nahid-2 được thiết kế để duy trì trên quỹ đạo trong 5 năm, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chương trình không gian của Iran.

Mặc dù vậy, phương Tây đã bày tỏ lo ngại về những tiến bộ công nghệ trong chương trình không gian của Iran, cho rằng chúng có thể được sử dụng để nâng cấp kho tên lửa đạn đạo của nước này. Thông tin về vụ phóng vệ tinh Nahid-2 được công bố trước thềm cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran với một số nước châu Âu tại Istanbul, cũng như sau cuộc chiến 12 ngày giữa Iran và Israel vào tháng trước.

Tháng 9 năm ngoái, Iran đã đạt được thành công khi phóng vệ tinh nghiên cứu Chamran-1 vào quỹ đạo bằng tên lửa đẩy Ghaem-100 do lực lượng không gian thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran phát triển. Thành công này tiếp tục khẳng định sự phát triển không ngừng của chương trình không gian Iran, dù đối mặt với các lo ngại từ phương Tây.

Một vụ tấn công khủng bố nghiêm trọng đã xảy ra tại tòa án tỉnh Sistan-Baluchestan, nằm ở phía đông nam Iran, vào ngày 26 tháng 7. Vụ tấn công đã gây ra cái chết của ít nhất 6 người và làm hơn 20 người bị thương. Chánh án tỉnh Sistan-Baluchestan, ông Ali Movahedi Rad, đã cung cấp thông tin ban đầu về vụ việc, cho biết ba kẻ tấn công đã giả dạng thành dân thường, mang theo áo chống đạn và vũ khí, thâm nhập vào tòa án tại thành phố Zahedan.

Những kẻ tấn công này đã thực hiện một hành động tàn bạo khi ném một quả lựu đạn vào tòa nhà, dẫn đến cái chết của một số người bên trong, bao gồm cả ba nhân viên bảo vệ tòa án. Lực lượng an ninh đã nhanh chóng vào cuộc và tiêu diệt ba kẻ tấn công. Sự việc đã gây ra một sự chấn động lớn trong cộng đồng và làm dấy lên mối quan ngại về tình hình an ninh tại khu vực này.

Vụ tấn công đã được nhận trách nhiệm bởi nhóm vũ trang Hồi giáo dòng Sunni Jaish al-Adl, một tổ chức gồm những người Baloch, hoạt động chủ yếu ở Pakistan và có sự hiện diện tại Iran. Nhóm này đã đưa ra một tuyên bố, trong đó cảnh báo rằng các thẩm phán và nhân viên tòa án tại vùng Baluchestan không còn là nơi an toàn cho họ. Họ cũng đổ lỗi cho lực lượng an ninh về cái chết của dân thường, cho rằng họ đã thực hiện việc bắn một cách không phân biệt.

Tỉnh Sistan-Baluchestan có một đường biên giới dài chung với Pakistan và Afghanistan, cách thủ đô Tehran của Iran khoảng 1.200 km về phía đông nam. Khu vực này thường xuyên chứng kiến các cuộc đụng độ giữa quân đội Iran và các nhóm vũ trang thuộc cộng đồng thiểu số người Baloch, các nhóm Hồi giáo Sunni cực đoan và các băng đảng buôn lậu ma túy. Vào tháng 10 năm ngoái, giới chức Iran đã báo cáo về một vụ tấn công khủng bố khác tại Sistan-Baluchestan, khiến 10 cảnh sát thiệt mạng.

Giới chức Iran đã lên án vụ tấn công ngày 26 tháng 7 là một hành động khủng bố và cho biết lực lượng an ninh đã thiết lập các đồn trú xung quanh tòa án. Nhân viên và dân thường tại tòa án cũng đã được sơ tán ngay sau khi vụ tấn công xảy ra. Việc đảm bảo an ninh tại khu vực này đang là một thách thức lớn đối với chính quyền Iran.

Một vụ tấn công khủng bố đã xảy ra tại tòa án thành phố Zahedan, thủ phủ tỉnh Sistan-Baluchistan, đông nam Iran vào ngày 26/7, theo thông tin từ hãng thông tấn quốc gia Iran IRNA. Những kẻ tấn công, đeo mặt nạ, đã sử dụng súng và lựu đạn để nhắm vào tòa án, nhưng lực lượng an ninh đã nhanh chóng phản ứng và kiểm soát tình hình. Ít nhất 3 trong số những kẻ tấn công đã bị bắn hạ.

Vụ tấn công đã gây ra thiệt hại đáng kể cho dân thường. Theo báo cáo, 5 người đã thiệt mạng, trong đó có một người mẹ và con nhỏ một tuổi. Ngoài ra, 13 người khác bị thương và số người bị thương có thể tăng thêm khi tình hình đang được tiếp tục đánh giá.

Tổ chức vũ trang Jaish al-Adl, một nhóm Hồi giáo người Baloch có trụ sở tại Pakistan, đã lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ tấn công. Trước khi thực hiện vụ tấn công, nhóm này đã yêu cầu dân thường sơ tán khỏi khu vực xung quanh tòa án để đảm bảo an toàn cho bản thân.

Tỉnh Sistan-Baluchestan, cách thủ đô Tehran khoảng 1.200km về phía đông nam, giáp biên giới với Pakistan và Afghanistan, từ lâu đã là điểm nóng về đụng độ vũ trang. Vào tháng 10 năm 2022, một vụ tấn công khủng bố khác đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng ở tỉnh này. Tình hình an ninh tại khu vực này đang là mối quan tâm đặc biệt của chính phủ Iran và cộng đồng quốc tế.

Hiện tại, tình hình an ninh tại tỉnh Sistan-Baluchestan vẫn đang được theo dõi chặt chẽ. Các biện pháp an ninh đã được tăng cường để ngăn chặn các vụ tấn công tương tự xảy ra trong tương lai. Cộng đồng quốc tế cũng đang theo dõi tình hình và kêu gọi các bên liên quan kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình.

Trong một diễn biến khác, IRNA và các nguồn tin khác đã cung cấp thêm thông tin về vụ tấn công, tuy nhiên, vẫn cần có thêm thông tin chi tiết về vụ việc.

Trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran, Mỹ đã triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) đến Israel, dẫn đến việc gần 25% số tên lửa đánh chặn từng được mua bị sử dụng. Cụ thể, các lực lượng vận hành THAAD đã bắn hơn 150 tên lửa để bắn hạ các đợt tên lửa đạn đạo của Iran.

Cuộc chiến này đã chỉ ra một lỗ hổng đáng báo động trong nguồn cung cấp của Washington. Hiện tại, Mỹ có 7 hệ thống THAAD tối tân, nhưng trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày với Iran hồi tháng 6, hai hệ thống đã được triển khai tới Israel nhưng vẫn chưa đủ. Các quan chức Mỹ đã tìm cách mua 37 tên lửa trong năm tài chính tiếp theo, nhưng Lầu Năm Góc đã mua khoảng 650 tên lửa kể từ năm 2010. Mỗi tên lửa đánh chặn THAAD có giá khoảng 13 triệu USD.

Lockheed Martin, nhà sản xuất hệ thống này, cho biết họ có thể sản xuất khoảng 100 tên lửa đánh chặn trong năm nay và đang làm việc với chính phủ Mỹ về các phương án tăng sản lượng cho các đơn đặt hàng mới. Tuy nhiên, việc triển khai hệ thống này đến Trung Đông đã gia tăng căng thẳng năng lực sẵn sàng của Mỹ và báo hiệu nhu cầu ngày càng tăng không chỉ đối với tên lửa đánh chặn mà còn cả các bệ phóng.

Mỹ cũng phát hiện ra sự thiếu hiệu quả trong cách khai hỏa các hệ thống chống tên lửa và đang xem xét kỹ lưỡng hiệu suất của một số tên lửa đánh chặn. Quân đội Mỹ hiện đang xem xét kỹ lưỡng từng vụ phóng để hiểu rõ hơn những gì đã xảy ra. Một sĩ quan Hải quân tham gia vào quá trình này cho biết còn quá sớm để đánh giá các cuộc giao tranh của SM-3.

Mối lo ngại của Mỹ là Iran sẽ lại thực hiện các cuộc tấn công tên lửa và Washington cần phải chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với các mối đe dọa này. Do đó, việc tăng cường sản lượng tên lửa đánh chặn và nâng cao hiệu suất của các hệ thống phòng thủ tên lửa đang trở thành ưu tiên hàng đầu của Lầu Năm Góc.

Lockheed Martin và các nhà sản xuất khác đang nỗ lực để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về tên lửa đánh chặn. Tuy nhiên, quá trình sản xuất và cung cấp tên lửa đánh chặn cần phải được thực hiện một cách nhanh chóng và hiệu quả để đảm bảo rằng Mỹ có thể đối phó với các mối đe dọa an ninh quốc gia một cách kịp thời.

Trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang gia tăng, việc tăng cường năng lực phòng thủ tên lửa của Mỹ đang trở thành một yếu tố quan trọng trong chiến lược an ninh quốc gia của Washington. Mỹ cần phải đảm bảo rằng họ có đủ nguồn lực và công nghệ để đối phó với các mối đe dọa tên lửa từ Iran và các quốc gia khác.

Ngày 23 tháng 7, truyền hình nhà nước Iran đã đưa tin về việc lực lượng nước này thực hiện hành động xua đuổi tàu khu trục USS Fitzgerald của Mỹ ra khỏi vùng biển gần Iran. Phía Iran cáo buộc tàu chiến Mỹ có hành động khiêu khích bằng cách tiếp cận vùng biển do Iran giám sát và đưa ra lời đe dọa.

Thông tin từ truyền hình nhà nước Iran cho biết, một trực thăng của Iran đã được triển khai và phát cảnh báo qua vô tuyến yêu cầu tàu chiến Mỹ thay đổi hành trình vì đang tiếp cận lãnh hải Iran. Sau đó, tàu khu trục Mỹ đã rời khỏi khu vực. Truyền hình nhà nước Iran không cung cấp thông tin chi tiết về thời gian và vị trí cụ thể của vụ việc.

Một quan chức quốc phòng Mỹ nói với Reuters rằng vụ việc đã diễn ra một cách an toàn và chuyên nghiệp, và không ảnh hưởng đến sứ mệnh của tàu USS Fitzgerald. Người này cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ báo cáo nào tuyên bố ngược lại đều là sai sự thật và chỉ là nỗ lực của Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran nhằm phát tán thông tin sai lệch.

Quan chức này tiết lộ rằng, vụ đụng độ xảy ra trong vùng biển quốc tế tại vịnh Oman, và Iran đã điều trực thăng SH-3 Sea King. Đây không phải lần đầu tiên Iran và Mỹ có đụng độ tại vùng biển phía nam của vùng Vịnh.

Ví dụ vào năm 2023, Iran đã tuyên bố rằng họ đã buộc một tàu ngầm Mỹ phải trồi lên mặt biển khi di chuyển qua eo biển Hormuz, tuy nhiên Mỹ đã bác bỏ thông tin này. Các vụ việc tương tự đã xảy ra nhiều lần trong quá khứ, làm nổi bật lên căng thẳng giữa Mỹ và Iran tại vùng biển giàu dầu mỏ này.

Cuộc đụng độ mới nhất này diễn ra khoảng một tháng sau khi Mỹ tiến hành tấn công vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Iran và Israel. Mỹ cho rằng các cơ sở này là một phần của chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Iran, nhưng Tehran lại khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích dân sự.

Như vậy, vụ việc liên quan đến tàu khu trục USS Fitzgerald một lần nữa phản ánh mối quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Iran tại vùng Vịnh. Mỗi bên đều có những tuyên bố và yêu sách riêng, làm tăng thêm tình hình phức tạp và bất ổn trong khu vực.

Các chuyên gia an ninh mạng từ Lookout vừa phát hiện bốn biến thể mới của phần mềm độc hại DCHSpy, một công cụ gián điệp tinh vi trên nền tảng Android được cho là do nhóm tin tặc MuddyWater phát triển. Nhóm này có liên hệ chặt chẽ với Bộ Tình báo và An ninh Iran (MOIS). Sự xuất hiện của những biến thể mới này trùng với thời điểm căng thẳng giữa Iran và Israel leo thang, cho thấy phần mềm độc hại này liên tục được điều chỉnh để đáp ứng tình hình địa chính trị đang thay đổi.

DCHSpy lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2024 và hoạt động như một mô-đun cấy ghép để đánh cắp dữ liệu toàn diện từ thiết bị của nạn nhân. Phần mềm này có khả năng thu thập thông tin đăng nhập, danh bạ, tin nhắn SMS, tệp lưu trữ, vị trí địa lý, nhật ký cuộc gọi, ghi âm âm thanh và ảnh từ camera. Đáng chú ý, DCHSpy còn có khả năng thu thập dữ liệu từ ứng dụng WhatsApp, tăng mức độ xâm nhập vào quyền riêng tư của người dùng.

MuddyWater là một nhóm tin tặc nổi tiếng với các hoạt động nhắm vào các tổ chức viễn thông, quốc phòng, năng lượng và chính phủ ở Trung Đông, Châu Á, Châu Phi, Châu Âu và Bắc Mỹ. DCHSpy được cho là công cụ chủ lực của nhóm này trong các chiến dịch gián điệp nhằm vào các quốc gia và lực lượng đối địch với Iran.

Các phân tích của Lookout chỉ ra rằng cơ sở hạ tầng của DCHSpy chia sẻ địa chỉ IP chỉ huy và kiểm soát với phần mềm gián điệp Android SandStrike, cũng như trojan truy cập từ xa PowerShell do MuddyWater sử dụng. Nhóm này thường áp dụng các chiến thuật phát tán phần mềm độc hại qua URL độc hại, thường được chia sẻ qua ứng dụng Telegram.

Phiên bản mới nhất của DCHSpy không chỉ thu thập dữ liệu WhatsApp mà còn nâng cao khả năng nhận dạng và trích xuất tệp mục tiêu. Dữ liệu bị đánh cắp sẽ được nén, mã hóa bằng mật khẩu từ máy chủ điều khiển và tải lên thông qua giao thức SFTP, giúp kẻ tấn công duy trì sự bí mật.

Kiến trúc mô-đun của DCHSpy cho phép nó được tùy chỉnh dễ dàng để theo kịp tình hình thời sự và khai thác các sự kiện nóng hổi cho các chiến dịch tấn công lừa đảo.

Mồi nhử StarLink và các ứng dụng giả mạo trên Telegram

Sau các vụ tấn công làm gián đoạn internet tại Iran, các phiên bản DCHSpy mới đã sử dụng mồi nhử dưới dạng ứng dụng VPN có chủ đề StarLink. Một tệp độc hại được ngụy trang như một VPN hợp pháp, đánh lừa người dùng bằng lời mời gọi truy cập internet qua vệ tinh.

Chiến lược quen thuộc của MuddyWater là giả dạng các ứng dụng phổ biến như VPN hoặc phần mềm ngân hàng để phát tán mã độc. Chúng quảng bá thông qua Telegram, lợi dụng các dịch vụ như EarthVPN, ComodoVPN với nội dung chống chế độ bằng tiếng Anh và tiếng Ba Tư, nhắm vào nhà báo, nhà hoạt động và những người bất đồng chính kiến.

Những liên kết dẫn đến các trang web đơn giản chứa tệp APK độc hại, sử dụng thông tin giả như địa chỉ doanh nghiệp tại Canada hoặc Romania để tạo lòng tin. Đây là phương pháp từng được sử dụng trong chiến dịch HideVPN vào tháng 7/2024.

DCHSpy là một phần trong xu hướng rộng hơn mà Lookout đang theo dõi, với ít nhất 17 nhóm phần mềm độc hại di động liên quan đến hơn 10 chiến dịch APT của Iran trong hơn một thập kỷ. Những chiến dịch này thường kết hợp các công cụ mã nguồn mở như Metasploit, AndroRat, AhMyth trong chiến dịch theo dõi từ xa.

Khi căng thẳng ở Trung Đông tiếp diễn sau lệnh ngừng bắn, Lookout tiếp tục theo dõi sự tiến hóa của DCHSpy và cam kết cung cấp thông tin tình báo cập nhật cho cộng đồng an ninh mạng.

Iran và Nga đang tích cực thúc đẩy hợp tác quân sự trong bối cảnh cả hai quốc gia đều phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt từ phương Tây. Đại sứ Iran tại Moscow, ông Kazem Jalali, xác nhận rằng Bộ trưởng Quốc phòng Iran, Thiếu tướng Aziz Nasirzadeh, và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov đã có một cuộc gặp mặt tại Moscow vào ngày 21/7. Cuộc gặp này tập trung vào việc tăng cường hợp tác song phương trong các lĩnh vực quốc phòng và quân sự.

Trước đó, ông Nasirzadeh cũng tham dự cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Ali Larijani, cố vấn cấp cao của Lãnh tụ Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, tại Moscow vào ngày 20/7. Trong cuộc gặp này, ông Larijani đã truyền đạt các đánh giá về tình hình leo thang ở Trung Đông và xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Tổng thống Nga đã bày tỏ các lập trường vốn được biết rõ của Moscow về cách ổn định tình hình trong khu vực và về việc giải quyết chính trị chương trình hạt nhân Iran.

Quan hệ giữa Iran và Nga đã tăng cường trong những năm qua, đặc biệt sau khi Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Tổng thống Nga Vladimir Putin ký hiệp ước đối tác chiến lược tại Điện Kremlin vào ngày 17/1. Hiệp ước này bao gồm hợp tác quốc phòng, chống khủng bố, hợp tác trong các lĩnh vực năng lượng và công nghiệp, hội nhập tài chính, phát triển hạ tầng giao thông, đối tác nông nghiệp và trao đổi trong lĩnh vực văn hóa, khoa học, công nghệ. Quốc hội Iran đã thông qua thỏa thuận này vào tháng 4.

Nga cũng đã lên án các hành động gây hấn gần đây của Israel và Mỹ nhằm vào Cộng hòa Hồi giáo, dẫn đến cái chết của nhiều chỉ huy quân sự cấp cao, nhà khoa học hạt nhân và dân thường. Những hành động này đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa Iran và Nga, khi cả hai quốc gia đều tìm cách tăng cường hợp tác để đối phó với các thách thức an ninh chung.

Trong bối cảnh hiện nay, việc Iran và Nga tăng cường hợp tác quân sự có thể có những tác động quan trọng đến tình hình khu vực và toàn cầu. Sự hợp tác này không chỉ giúp cả hai quốc gia đối phó với các biện pháp trừng phạt của phương Tây mà còn có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ở Trung Đông và khu vực.