Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội vừa ban hành Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thành phố. Nghị quyết này bao gồm 6 chương và 24 điều, quy định về thẩm quyền thành lập, trình tự, thủ tục thành lập, tổ chức, hoạt động, biện pháp quản lý và các chính sách ưu đãi đối với trung tâm công nghiệp văn hoá.

Lĩnh vực hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm một hoặc một số ngành công nghiệp văn hoá như quảng cáo, kiến trúc, phần mềm và các trò chơi giải trí, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, điện ảnh, xuất bản, thời trang, nghệ thuật, biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, truyền hình và phát thanh, du lịch văn hoá, văn hóa ẩm thực.

Nguyên tắc thành lập, tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa phải bảo đảm hài hòa giữa bảo vệ và phát triển, phát huy tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa truyền thống mang bản sắc của Thủ đô. Đồng thời, phải bảo đảm tính đa dạng, bình đẳng về văn hóa.

Trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa phải phù hợp với quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch đê điều và các quy hoạch khác có liên quan.

Hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa; cung cấp dịch vụ cho thuê mặt bằng, hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá, dịch vụ tổ chức hoạt động trưng bày, biểu diễn, triển lãm và tổ chức sự kiện văn hóa khác; cung cấp dịch vụ hỗ trợ phân phối và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ văn hoá, tổ chức không gian trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm văn hoá, xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm văn hóa trong nước và nước ngoài.

Bên cạnh đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ hợp tác và phát triển; hoạt động khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ bảo vệ quyền sở hữu trí thuệ; hoạt động hỗ trợ thử nghiệm có kiểm soát đối với ý tưởng, sản phẩm, mô hình, công nghệ hoặc hoạt động văn hóa sáng tạo mới trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hợp tác quốc tế về công nghiệp văn hoá cũng được triển khai.

Nhà đầu tư thành lập Trung tâm công nghiệp văn hóa thực hiện việc đầu tư, xây dựng khai thác, vận hành hoặc hợp tác phát triển các hạng mục, sản phẩm, hoạt động văn hóa trong Trung tâm thông qua hình thức đầu tư trực tiếp, hợp tác công tư theo quy định của pháp luật và Nghị quyết.

Về biện pháp quản lý Trung tâm công nghiệp văn hoá, Nghị quyết quy định: Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong trung tâm công nghiệp văn hóa phải đăng ký thông tin hoạt động với Trung tâm, trường hợp hoạt động thuộc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì phải có giấy phép theo quy định của pháp luật.

Việc thử nghiệm có kiểm soát công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới trong các ngành công nghiệp văn hóa được thực hiện theo quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô, quy định của HĐND, UBND Thành phố về thử nghiệm có kiểm soát.

Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong Trung tâm công nghiệp văn hóa được hưởng các ưu đãi hỗ trợ từ ngân sách của Thành phố, bao gồm kinh phí tham gia các chương trình xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch của Thành phố, hỗ trợ quảng bá, truyền thông về Trung tâm, sản phẩm, dịch vụ văn hóa hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực.

Cụ thể, Nghị quyết hỗ trợ 100% chi phí tư vấn, lệ phí đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với công nghệ, sản phẩm văn hóa nhưng không vượt quá 50 triệu đồng/ hồ sơ đăng ký quyền sở hữu trí tuệ. Đối với các sự kiện, hoạt động văn hoá, nghệ thuật trong Trung tâm được hưởng các hỗ trợ 100% kinh phí quảng bá, truyền thông về sự kiện, hoạt động văn hóa nghệ thuật trên các phương tiện thông tin, truyền thông Thành phố; 40% kinh phí tổ chức, sản xuất chương trình nhưng không quá 200 triệu đồng cho 1 sự kiện, hoạt động.

Nghị quyết cũng yêu cầu bảo đảm tối thiểu 70% các hoạt động sản xuất, kinh doanh đăng ký trong trung tâm công nghiệp văn hóa thuộc các ngành, lĩnh vực công nghiệp văn hoá, bao gồm cả hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ (DNNVSN) tại Việt Nam đang đóng một vai trò quan trọng trong việc kiến tạo một hệ sinh thái thời trang bền vững. Dựa trên di sản văn hóa và tinh thần sáng tạo của cộng đồng, họ đang góp phần tạo nên một bức tranh sáng tạo mới với những sản phẩm thời trang độc đáo và phong phú.

Tại Việt Nam, nền kinh tế sáng tạo đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ. Với chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ban hành tháng 8/2024, ưu tiên đầu tư vào nguồn nhân lực và công nghệ cho các ngành công nghiệp văn hóa, như thời trang, thủ công mỹ nghệ và thiết kế. Chính phủ đang nỗ lực tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các ngành công nghiệp sáng tạo, trong đó có ngành thời trang.

Các DNNVSN tại Việt Nam hiện chiếm khoảng 80% tổng số doanh nghiệp ngành dệt may và tạo công ăn việc làm cho hơn ba triệu lao động. Họ hoạt động theo mô hình gia đình hoặc nhóm nhỏ, không sở hữu nhà xưởng quy mô lớn hay ngân sách tiếp thị đáng kể. Tuy nhiên, họ vẫn đang âm thầm kiến tạo điều mà các chuyên gia gọi là “vòng tròn thịnh vượng”, trong đó bốn trụ cột: kinh tế, văn hóa, môi trường và xã hội phát triển song hành và đan xen, kết nối sâu sắc.

Một số doanh nghiệp như Linht Handicraft, Kilomet109, Môi Điên, KHAAR và Dòng Dòng đã thể hiện cách mà DNNVSN có thể duy trì được quy mô sản xuất nhỏ, gắn liền với cộng đồng, trong khi vẫn thúc đẩy đổi mới sáng tạo mang tính bền vững và đậm đà bản sắc văn hóa. Các doanh nghiệp này đã chứng minh rằng sự sáng tạo và đổi mới có thể được thực hiện trong khuôn khổ của một doanh nghiệp nhỏ.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng nêu bật những rào cản mang tính hệ thống mà các DNNVSN trong lĩnh vực thời trang tại Việt Nam đang phải đối mặt. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc mở rộng quy mô do hạn chế về vốn và cơ sở hạ tầng. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức liên quan để giúp họ vượt qua những thách thức này.

Để xây dựng một nền kinh tế sáng tạo thịnh vượng, các chuyên gia đã đề xuất ba định hướng chính sách nhằm hỗ trợ DNNVSN một cách hiệu quả và bền vững. Đó là tăng cường giáo dục thời trang, đầu tư vào không gian công cộng và cải cách hành chính và tài chính. Nếu được tạo điều kiện và chính sách hỗ trợ phù hợp, DNNVSN hoàn toàn có thể đóng vai trò nòng cốt trong việc hình thành một nền kinh tế sáng tạo đậm đà bản sắc văn hóa tại Việt Nam.

Các DNNVSN phản ánh một xu thế toàn cầu hướng tới sự bền vững và cho thấy tiềm năng của các xưởng may nhỏ, cộng đồng dân tộc thiểu số và những nhà thiết kế trẻ đầy tâm huyết đang cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái thời trang mới. Với sự hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi, họ có thể tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế sáng tạo tại Việt Nam.

Nhìn chung, các DNNVSN tại Việt Nam đang đóng một vai trò quan trọng trong việc kiến tạo một hệ sinh thái thời trang bền vững. Với sự hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi, họ có thể tiếp tục phát triển và góp phần vào sự thịnh vượng của nền kinh tế sáng tạo tại Việt Nam. Liên hệ với RMIT Việt Nam để biết thêm thông tin về các chương trình đào tạo và nghiên cứu liên quan đến ngành thời trang và kinh tế sáng tạo.