Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp lừa đảo “bắt cóc online” nhắm vào học sinh và sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, họ vẫn trở thành mục tiêu của các đối tượng lừa đảo do thiếu kỹ năng nhận diện chiêu trò.

Một trường hợp gần đây điển hình là của sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là nhân viên giao hàng Shopee, yêu cầu kết bạn trên Zalo. Sau đó, một người mặc trang phục công an gọi video qua Zalo, thông báo rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm “Zoom Workplace” và đăng nhập bằng mã riêng để “làm việc nội bộ”. Trong quá trình “làm việc”, các đối tượng biết được Y có kế hoạch đi du học Mỹ và yêu cầu Y chuyển khoản hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng mà chúng chỉ định để “chứng minh tài chính”.

Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call, giả danh là cán bộ công an đang xử lý các vụ án liên quan đến nạn nhân như rửa tiền, buôn bán ma túy, gian lận tài chính… Chúng cố gắng tạo ra sự hoang mang và sợ hãi trong tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu lo sợ, chúng yêu cầu người đó “hợp tác điều tra” bằng cách rời khỏi nơi ở, đến thuê một phòng khách sạn hay nhà nghỉ và ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, nhấn mạnh rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo và cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. “Đừng để ‘màn hình điện thoại’ trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.”

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo “bắt cóc online” và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo.

Một thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản mới và ngày càng tinh vi đã được ghi nhận tại các tỉnh giáp ranh Campuchia. Các đối tượng lừa đảo thường giả danh công an, sau đó dàn dựng các tình huống ‘bắt cóc ảo’ nhằm tống tiền người thân của nạn nhân. Đối tượng thường nhắm vào học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, lợi dụng tâm lý hoang mang để thực hiện hành vi lừa đảo và chiếm đoạt tài sản.

Thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo rất tinh vi. Đầu tiên, chúng sẽ giả danh cán bộ công an, gọi điện cho nạn nhân và thông báo rằng họ liên quan đến một vụ án ma túy hoặc rửa tiền. Tiếp theo, chúng yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng ‘Zoom Workplace’ để ‘làm việc trực tuyến’, từ đó chiếm quyền kiểm soát điện thoại của nạn nhân. Sau đó, chúng sẽ dẫn dụ nạn nhân đến khách sạn hoặc nhà trọ và yêu cầu họ giữ bí mật, không liên lạc với gia đình.

Chúng dàn dựng cảnh bị bắt giữ bằng cách ép nạn nhân chụp ảnh như bị trói, bị khống chế để gửi về cho người thân. Cuối cùng, chúng sử dụng tài khoản mạng xã hội của nạn nhân để nhắn tin, gọi điện yêu cầu chuyển tiền chuộc. Tình hình này đòi hỏi người dân cần có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Để phòng tránh bị lừa đảo, người dân không nên làm theo hướng dẫn từ số điện thoại lạ, đặc biệt khi có yêu cầu tải ứng dụng, cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền. Người dân cũng không nên chuyển tiền khi chưa xác minh rõ ràng danh tính và mục đích của đối tượng. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ bị lừa đảo, người dân cần báo ngay cho công an địa phương để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Ngoài ra, việc tăng cường tuyên truyền tại các trường học, khu dân cư, đặc biệt với học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông là rất cần thiết. Người dân cần cảnh giác trước mọi cuộc gọi, tin nhắn mạo danh và không để sự hoảng loạn khiến bạn trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo. Hãy chia sẻ thông tin này đến người thân, bạn bè để cùng nhau ngăn chặn tội phạm công nghệ cao đang ngày càng tinh vi và nguy hiểm.