Trưởng bản Mùa A Thi đã thể hiện sự dũng cảm và tinh thần trách nhiệm cao khi cứu sống 21 hộ dân với 90 nhân khẩu của bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung trong trận lũ quét kinh hoàng xảy ra vào rạng sáng ngày 1/8. Với quyết định dứt khoát và cuộc gọi khẩn cấp, anh Thi đã giúp người dân tránh được lưỡi hái tử thần và giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Trận lũ quét đã khiến 2 người chết, 17 hộ bị đất, đá vùi lấp, cuốn trôi mất trắng hoàn toàn cả nhà ở và tài sản, và 5 hộ bị đất, đá vùi lấp nhà cửa. Anh Thi đã nhanh chóng nhận định tình hình và đưa ra quyết định cấp thiết khi nghe tiếng mưa xối xả và âm thanh lạ của núi rừng.

Anh đã gọi điện cho các hộ gia đình bên kia suối, yêu cầu họ di dời ngay lập tức đến khu vực an toàn. Mặc dù con đường sang khu vực nguy hiểm đã bắt đầu sạt lở, tắc nghẽn, anh Thi vẫn quyết định huy động lực lượng thanh niên khỏe mạnh trong bản để giúp người dân di dời.

Trong lúc hỗn loạn, có 3 cụ già nhất quyết không chịu di dời, nhưng anh Thi đã lập tức huy động 4 thanh niên khỏe mạnh sang bế, cõng, dắt tay đưa các cụ sang phía bên này suối. Nhờ sự cảnh báo và hành động quyết liệt của anh Thi, 21 hộ dân với 90 nhân khẩu đã được tập trung tại một khu vực vị trí cao và an toàn.

Chỉ khoảng 40 phút sau khi cuộc di dời hoàn tất, tiếng ‘đùng đùng’ kinh hoàng vang lên từ đầu nguồn, cơn lũ quét khổng lồ mang theo đất đá, cây cối ào ào lao xuống, san phẳng gần như toàn bộ nhà cửa, vườn tược… của bản Háng Pu Xi.

…

Theo các nguồn tin, tình hình thời tiết tại khu vực này trong thời gian tới vẫn sẽ có những diễn biến phức tạp, chính quyền địa phương và người dân cần tiếp tục tăng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa và ứng phó với các tình huống có thể xảy ra. Nhiều hộ dân tại bản Háng Pu Xi vẫn còn đang nỗ lực khắc phục hậu quả, tái thiết cuộc sống sau thiên tai.

Trong đợt lũ lịch sử vừa qua tại Nghệ An, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đã thể hiện sự quyết đoán và điều hành kịp thời trong ba thời điểm vàng, giúp ngăn chặn thương vong và giảm thiểu thiệt hại cho người dân.

Trước bão số 3, vào ngày 22-7, ông Lê Hồng Vinh đã yêu cầu xả rút bớt nước trong hồ thủy điện Bản Vẽ, giúp hồ có thêm dung tích để đón lũ. Sự chỉ đạo kịp thời này đã giúp ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm kịch tại tỉnh Nghệ An. Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, cho biết: ‘Chúng tôi nhận được lệnh xả, phải xả rút bớt nước trong lòng hồ. Thời điểm ấy, nước trong lòng hồ còn thấp, cách cao độ mức nước đón lũ 2-3 m.’

Việc xả nước này đã giúp hồ thủy điện Bản Vẽ có thêm dung tích để hứng nước lũ dữ về trong đêm. Gần 24 giờ đêm 22-7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký thông báo hỏa tốc, yêu cầu các xã có thể bị ảnh hưởng khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Hơn 14 xã ở khu vực thủy điện Bản Vẽ nhận được công văn hỏa tốc liền triển khai sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Sáng 23-7, ông Vinh cùng đoàn công tác của tỉnh vượt gần 150 km lên xã miền núi Con Cuông kiểm tra thực tế, chỉ đạo thủy điện Bản Vẽ giảm lưu lượng xả xuống 4.000 m3/s để không trôi bản làng. Rất may, từ trưa 23-7, ở nước Lào và thượng nguồn, trời mưa nhỏ dần, lượng nước lũ đổ về thủy điện Bản Vẽ giảm xuống, không còn uy hiếp đập thủy điện.

Sự quyết đoán và đúng thời điểm của Chủ tịch tỉnh Nghệ An đã cứu cho khu vực hạ lưu rất nhiều. Ông Hùng nói: ‘Lúc đó, tỉnh trực tiếp chỉ đạo vận hành hồ sát từng giây, từng phút. Lúc 5 giờ sáng, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo trực tiếp giảm xả lũ để cứu người dân phía dưới và chỉ được xả tối đa 5.000 m3/s, tức cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.’

Ông Nguyễn Trường Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh văn phòng Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, cho rằng nếu không điều hành thủy điện Bản Vẽ cắt lũ kịp thời, nước lũ đổ về hạ nguồn sẽ cực kỳ lớn và tình hình ngập lũ ở hạ lưu sẽ rất căng thẳng.

Lãnh đạo Sở Công Thương Nghệ An cũng cho rằng nếu không có sự phối hợp kịp thời, thì với quy mô trận lũ vừa qua, nguy cơ xảy ra thảm kịch rất lớn.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nói: ‘Chúng tôi đã cố gắng chỉ đạo điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản cho người dân, để bà con nhân dân có cuộc sống ổn định.’ Ông Vinh cũng cho rằng cơ bản nhất là điều hành, chỉ đạo điều tiết kịp thời; phải từ cơ sở khoa học dựa trên số liệu chứ không theo ý chí cá nhân.

Có ba nhịp, ba thời điểm vàng để đưa ra quyết định rút bớt nước trong lòng hồ trước khi bão vào, điều tiết xả lũ hồ thủy điện, chỉ đạo sơ tán nhân dân vùng dưới lòng hồ thủy điện kịp thời. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho rằng những quyết định này là dựa trên số liệu khoa học và thông tin báo cáo kịp thời mưa lũ của bộ đội biên phòng ở biên giới.