Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ các yếu tố an ninh phi truyền thống. Những thách thức này không chỉ dừng lại ở biến đổi khí hậu, dịch bệnh mà còn bao gồm di cư tự do, buôn bán người, tội phạm và khủng bố. Đây là những vấn đề không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh của vùng DTTS mà còn gây ra những cản trở lớn cho sự phát triển bền vững.

Biến đổi khí hậu đang tác động nghiêm trọng đến cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Tình trạng thiên tai, bão lũ, hạn hán… ngày càng trở nên thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Điều này không chỉ gây thiệt hại về người và tài sản mà còn làm mất ổn định môi trường sống của họ. Bên cạnh đó, dịch bệnh cũng là một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe và sinh kế của người dân ở những vùng này.

Di cư tự do cũng là một vấn đề đáng quan tâm. Khi cuộc sống ở vùng DTTS trở nên khó khăn hơn, nhiều người dân buộc phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội sống mới ở nơi khác. Điều này dẫn đến những hệ lụy xã hội và ảnh hưởng đến công tác quản lý, bảo đảm an ninh trật tự.

Ngoài ra, tình trạng buôn bán người, tội phạm và khủng bố cũng đang diễn biến phức tạp. Các đối tượng xấu thường lợi dụng những khó khăn, bất ổn để thực hiện các hoạt động phạm pháp. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương.

Trước những thách thức trên, việc ban hành và thực hiện các chính sách đồng bộ, toàn diện là hết sức cần thiết. Những chính sách này không chỉ cần tập trung vào việc hỗ trợ trực tiếp cho người dân mà còn cần gắn với đặc thù của từng vùng, từng dân tộc. Điều quan trọng là phải bảo đảm được an sinh xã hội, ổn định và phát triển ở những vùng DTTS.

Nhằm giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống ở vùng DTTS, việc tăng cường cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng giáo dục và y tế, phát triển kinh tế – xã hội là các giải pháp quan trọng. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân cũng như tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong việc xây dựng, thực hiện các chính sách là rất cần thiết.

Trong bối cảnh tình hình an ninh thế giới và khu vực đang diễn biến phức tạp, việc đảm bảo an ninh cho vùng DTTS không chỉ góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của đất nước mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

Thông tin về các chính sách và hoạt động hỗ trợ vùng DTTS có thể được tìm hiểu tại cổng thông tin điện tử của Chính phủ Việt Nam hoặc các trang web của các cơ quan liên quan khác.

Quản lý đất đai bền vững là một yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc đảm bảo an ninh lương thực, duy trì cân bằng sinh thái và giảm thiểu tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu. Giáo sư, Tiến sĩ Võ Quang Minh, Bộ môn Tài nguyên đất đai, Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, Đại học Cần Thơ, đã nhấn mạnh rằng đất đai là một nguồn tài nguyên vô cùng quý giá và đóng vai trò là tư liệu sản xuất đặc biệt không thể thay thế. Tuy nhiên, quá trình sử dụng và quản lý đất đai đã làm thay đổi các đặc tính lý học và hóa học của đất.

Nhiều ý kiến cho rằng công tác quy hoạch và sử dụng đất chưa được thực hiện một cách hợp lý, dẫn đến mất cân đối giữa phát triển đô thị, công nghiệp với bảo tồn thiên nhiên. Tình trạng tranh chấp đất đai ngày càng gia tăng, và việc quản lý cũng như phân bổ nguồn lực đất đai còn thiếu minh bạch. Ngoài ra, dữ liệu đất đai hiện tại chưa được đồng bộ, phân tán và thiếu sự chia sẻ, liên thông. Tổ chức hành chính còn cồng kềnh, chưa linh hoạt và chậm thích ứng với những thay đổi. Rủi ro về an ninh mạng cũng ngày càng gia tăng, cùng với đó là sự thiếu hụt cơ chế phối hợp giữa các ngành.

Để hướng tới một hệ thống quản lý đất đai bền vững, cần có một cách tiếp cận toàn diện, đa chiều và liên ngành đối với những vấn đề thực tiễn đang đặt ra. Tại Hội thảo khoa học Quản lý đất đai toàn quốc lần thứ 3 với chủ đề “Quản lý đất đai bền vững”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hiếu Trung, Phó Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ, đã cho biết rằng hội thảo này là diễn đàn trao đổi học thuật, nơi chia sẻ kết quả nghiên cứu và tăng cường kết nối giữa các nhà khoa học, nhà quản lý, giảng viên, học viên, nghiên cứu sinh và các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Đại học Cần Thơ sở hữu lợi thế và năng lực phát triển nghiên cứu nổi bật trong lĩnh vực Quản lý đất đai, với hai phòng thí nghiệm hiện đại: phòng thí nghiệm Tài nguyên đất đai và phòng thí nghiệm GIS – Viễn thám thuộc Bộ môn Tài nguyên đất đai, Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên quản lý. Với hệ thống trang thiết bị hiện đại và đồng bộ, hai phòng thí nghiệm này không chỉ đáp ứng tốt công tác đào tạo thực hành mà còn tạo nền tảng vững chắc để phát triển các hướng nghiên cứu liên ngành và ứng dụng thực tiễn cao.

Một trong những điểm nổi bật được đề cập tại hội thảo là việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực đất đai. Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã đề xuất việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong tất cả các hoạt động của lĩnh vực quản lý đất đai thông qua xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin, dự báo và phân tích, giám sát và quản lý, tối ưu hóa quy hoạch đất đai, sử dụng đất theo mục đích, và tăng cường dịch vụ công trực tuyến…

Đồng quan điểm trên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Trọng Phương, Trưởng khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đã nhấn mạnh rằng Việt Nam cần chuyển đổi mô hình quản lý đất đai từ thủ công sang số hóa, từ phân tán sang tích hợp; đồng bộ hóa công nghệ – thể chế – tổ chức hành chính; và hướng tới mô hình quản trị đất đai hiện đại – minh bạch – liên thông – bền vững.