Roi mây, một công cụ quen thuộc trong nhiều gia đình Việt Nam, thường được liên hệ với hình ảnh kỷ luật và sự nghiêm khắc trong giáo dục. Tuy nhiên, việc sử dụng roi mây như một phương pháp kỷ luật đã mở ra nhiều cuộc tranh luận về tính hiệu quả và tác động lâu dài của nó đối với sự phát triển của trẻ em. Một trường hợp điển hình là anh Thành, 35 tuổi, sống ở Hà Nội, người đã chia sẻ về những trải nghiệm của mình khi lớn lên trong một gia đình có quy tắc nghiêm ngặt và hiện đang tìm kiếm những cách thức giáo dục hiệu quả cho con mà không dựa vào hình phạt thân thể.
Chia sẻ về vấn đề này, bà Hoàng Thu Huyền, thạc sĩ tâm lý học lâm sàng trẻ em và vị thành niên, cho biết rằng nhiều bậc phụ huynh hiện nay đang cảm thấy bối rối về cách dạy con hiệu quả. Theo bà, điều quan trọng là phải phân biệt rõ ràng giữa việc nuôi dạy con bằng kỷ luật, bằng bạo lực và để con tự do phát triển. Nuôi dạy con một cách tự do có thể dẫn đến tình trạng trẻ thiếu kỹ năng tự kiểm soát, trong khi phương pháp bạo lực có thể khiến trẻ sợ hãi và không hiểu được đúng sai. Vì vậy, tìm kiếm một cách tiếp cận phù hợp là điều thiết yếu.
Bà Huyền nhấn mạnh rằng kỷ luật tích cực là một trong những cách tiếp cận tốt nhất trong việc giáo dục trẻ. Cha mẹ cần xây dựng mối quan hệ với con dựa trên nền tảng tình yêu thương và sự tôn trọng. Điều này có thể được thực hiện bằng cách dành thời gian cho con, lắng nghe cảm xúc của con, và cung cấp cho con những kỹ năng cần thiết thay vì chỉ tập trung vào việc bắt lỗi. Khi trẻ mắc lỗi, cha mẹ cần giúp con nhận ra sai lầm và hướng dẫn con cách điều hòa cảm xúc một cách lành mạnh.
Để chuyển đổi từ phương pháp giáo dục truyền thống bằng roi vọt sang kỷ luật tích cực, bà Huyền khuyên cha mẹ nên bắt đầu bằng việc dừng lại và xin lỗi con về những hành vi gây tổn thương trước đây. Tiếp theo, cha mẹ cần xây dựng lại mối quan hệ an toàn với con và áp dụng các biện pháp kỷ luật tích cực. Quá trình này có thể không dễ dàng, nhưng nó là một bước tiến quan trọng trong việc thay đổi cách tiếp cận giáo dục.
Chuyển đổi sang kỷ luật tích cực không chỉ đơn giản là thay đổi phương pháp giáo dục; nó liên quan đến việc tạo dựng một môi trường giáo dục tích cực và có lợi cho sự phát triển của trẻ. Mục tiêu cuối cùng không phải là tạo ra những đứa trẻ biết sợ, mà là những đứa trẻ có trách nhiệm, có cảm giác về giá trị bản thân, biết yêu thương và tự điều chỉnh trong cuộc sống. Đây chính là món quà lớn nhất mà cha mẹ có thể dành cho con mình thông qua việc áp dụng kỷ luật tích cực.
Việc áp dụng kỷ luật tích cực đòi hỏi sự cam kết và sự thay đổi từ cả cha mẹ và trẻ em. Bằng cách xây dựng mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng và tình yêu thương, cha mẹ có thể giúp con mình phát triển thành những cá nhân toàn diện và có trách nhiệm. Tuổi Trẻ đã có một bài viết liên quan đến vấn đề này, cung cấp thêm thông tin và góc nhìn sâu sắc về lợi ích của kỷ luật tích cực trong gia đình.
