Việc thực hiện kiến nghị kiểm toán đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch và kỷ luật trong quản lý tài chính công. Không chỉ đơn thuần là trách nhiệm pháp lý của đơn vị được kiểm toán, việc thực hiện kiến nghị kiểm toán còn phản ánh tinh thần trách nhiệm và cam kết đối với quản trị công khai, liêm chính và phát triển bền vững.
Hệ thống giám sát đa tầng, bao gồm Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương, đang được củng cố và hoàn thiện. Điều này tạo nên một mạng lưới giám sát toàn diện, giúp đảm bảo hiệu lực thực thi các kiến nghị kiểm toán. Qua đó, mục tiêu hướng tới một nền quản trị công khai, liêm chính và phát triển bền vững được cụ thể hóa.
Theo Luật Kiểm toán nhà nước, các đơn vị được kiểm toán có trách nhiệm thực hiện đầy đủ kiến nghị liên quan đến sai sót và vi phạm trong quản lý và sử dụng tài chính, tài sản công. Điều này không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là trách nhiệm giải trình trước Nhà nước và xã hội. Ông Lê Đình Thăng, Kiểm toán trưởng Kiểm toán nhà nước chuyên ngành II, đã nhấn mạnh rằng việc thực hiện kiến nghị kiểm toán là trách nhiệm bắt buộc của đơn vị được kiểm toán, không chỉ là trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước.
Từ phía doanh nghiệp, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ Kiểm toán nhà nước trong việc chia sẻ kinh nghiệm và tháo gỡ các vướng mắc chính sách. Qua đó, doanh nghiệp kỳ vọng nâng cao hiệu quả quản trị và sử dụng vốn và tài sản nhà nước.
Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Tài chính là những đơn vị điển hình với tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán ở mức cao. Tại Bộ Tài nguyên và Môi trường, quy trình rõ ràng và phân công cụ thể đã giúp tỷ lệ thực hiện kiến nghị luôn duy trì ở mức cao. Trong năm 2023, Bộ đã thực hiện 100% các kiến nghị liên quan đến thu ngân sách. Tương tự, Bộ Tài chính cũng thể hiện quyết tâm cao trong việc thực hiện kiến nghị kiểm toán.
Ở cấp địa phương, tỉnh Bắc Giang và Quảng Ninh là những điển hình với tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán niên độ 2021 đạt 99,94% và 100%. Vai trò và tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu đã được khẳng định là yếu tố quyết định trong việc thực hiện kiến nghị kiểm toán.
Sự vận động từ Chính phủ và Quốc hội là yếu tố then chốt để thực thi hiệu quả kiến nghị kiểm toán. Phiên giải trình về thực hiện kiến nghị kiểm toán được Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội tổ chức vào tháng 9/2023 đã tạo ra ‘cú hích’ mạnh mẽ, thúc đẩy các Bộ, ngành và địa phương xử lý dứt điểm các kiến nghị tồn đọng.
Nhiều địa phương cũng đã phát huy vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân thông qua Quy chế phối hợp giữa Kiểm toán nhà nước khu vực với Ủy ban nhân dân và Hội đồng nhân dân các tỉnh. Để gia tăng hiệu lực thực thi kiến nghị kiểm toán, các kiểm toán trưởng kiến nghị hoàn thiện chế tài, kể cả xử lý hình sự với các trường hợp không thực hiện kiến nghị, gây hậu quả nghiêm trọng cho ngân sách.
Ông Vũ Khánh Toàn, Kiểm toán trưởng Kiểm toán nhà nước khu vực VI, nhấn mạnh rằng cần duy trì phối hợp hiệu quả giữa các Ban của Quốc hội, Bộ, ngành và địa phương để giám sát chéo, đồng thời đôn đốc, nhắc nhở kịp thời các đơn vị thực hiện kiến nghị.
