Lo ngại về các chính sách mới đang khiến hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao tại Mỹ cân nhắc rời bỏ quê hương, gây ra nguy cơ chảy máu chất xám. Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số họ, người đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác.
Ông Sandberg cho biết toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay. Điều này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu.
Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Làn sóng bất an này đang khiến nhiều nhà khoa học tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp.
Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford. Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu.
Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa. Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới.
James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.
Trong bối cảnh này, nhiều nhà khoa học đang hy vọng tìm được một môi trường làm việc ổn định và tự do ở Pháp. Đại học Aix-Marseille đang cung cấp chương trình ‘tị nạn khoa học’ để giúp các nhà khoa học Mỹ có thể tiếp tục công việc nghiên cứu của mình.
Chương trình này cho phép các nhà khoa học Mỹ được tiếp tục làm việc tại Pháp trong thời gian ngắn, giúp họ có thể ổn định cuộc sống và tìm kiếm cơ hội mới. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học vẫn lo ngại về tương lai của họ và sự nghiệp của mình.
Việc chảy máu chất xám này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ. Do đó, cần có những giải pháp để giải quyết vấn đề này và tạo ra một môi trường làm việc ổn định và tự do cho các nhà khoa học.
