Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Sự việc này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường mà còn làm lộ ra khoảng trống lớn trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Tàu Vịnh Xanh 58, chở 49 người, đã gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển vào một thời điểm cách bờ chỉ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km. Điều令人 ngạc nhiên là không hệ thống giám sát nào hay biết về tình huống này trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này được coi là ‘lỗ hổng chết người’ trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, mọi tàu du lịch phải được giám sát thời gian thực để đảm bảo an toàn cho hành khách. Tuy nhiên, vụ việc lần này đã cho thấy rằng vẫn còn những khoảng trống lớn, thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Chuyển đổi số, công nghệ… có ý nghĩa khi nó chạm đến được những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Để khắc phục những hạn chế này, các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Chúng ta không thể chỉ trông chờ vào wifi mạnh và ‘may rủi’ trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại là hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Chuyển đổi số không chỉ cần vẽ bản đồ đẹp – mà là ứng cứu người đúng lúc, trong nguy cấp.
Như vậy, vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 là một bài học kinh nghiệm cho việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Các địa phương và bộ, ngành liên quan cần học hỏi từ vụ việc này để cải thiện hệ thống giám sát và ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống, đảm bảo an toàn cho người dân và hạn chế tối đa những rủi ro có thể xảy ra.
Tìm hiểu thêm về chuyển đổi số tại Việt Nam và các giải pháp công nghệ cho các tình huống khẩn cấp.
