Trong bối cảnh hiện đại hóa, việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực bảo tàng và di tích đang trở thành xu hướng mới tại Đà Nẵng. Các thiết chế văn hóa như bảo tàng đang tiến hành chuyển đổi số, từ mô hình trưng bày truyền thống sang giao diện hiện đại và cởi mở hơn, với mục đích cung cấp cho du khách tham quan nhiều thông tin hữu ích hơn.
Việc ứng dụng công nghệ cao vào hoạt động chuyên môn đã giúp các bảo tàng và di tích trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trở nên sống động và gần gũi hơn với đời sống hiện đại. Bảo tàng Đà Nẵng là một trong những đơn vị đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động bảo tàng. Với việc triển khai đề án xây dựng bản đồ di sản Đà Nẵng, bảo tàng đã cập nhật các dữ liệu số 2D, 3D cho tất cả các di sản và di tích danh thắng trên địa bàn. Dữ liệu số này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bảo tàng cập nhật toàn bộ những thay đổi về thực trạng của các di tích và có cơ sở dữ liệu để đưa ra giải pháp bảo tồn, tu bổ một cách nguyên bản.
Một trong những ứng dụng đáng chú ý khác là việc gắn chip điện tử vào từng hiện vật để dễ dàng quản lý và bảo vệ. Bảo tàng Đà Nẵng cũng đang phối hợp với Công ty CP trí tuệ nhân tạo Việt Nam – AIAIVN để thực nghiệm các công nghệ ứng dụng như robot Lumi, ứng dụng tra cứu thông tin và triển khai thử nghiệm ứng dụng thuyết minh đa ngôn ngữ gồm tiếng Anh, Trung, Pháp, Hàn, Nhật, Nga. Điều này không chỉ giúp du khách tiếp cận thông tin một cách dễ dàng hơn mà còn nâng cao trải nghiệm tham quan.
Không chỉ Bảo tàng Đà Nẵng, hệ thống bảo tàng và di tích trên địa bàn thành phố Đà Nẵng bắt đầu chú trọng ứng dụng công nghệ trong hoạt động chuyên môn. Các biện pháp bao gồm số hóa hiện vật, thuyết minh tự động đa ngôn ngữ, triển lãm online, và giờ học trực tuyến. Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng đã ra mắt không gian triển lãm trực tuyến “DNFam Online Gallery”, cho phép công chúng tham quan và thưởng lãm từ xa. Điều này mở ra cơ hội mới cho việc tiếp cận và trải nghiệm văn hóa.
Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng cũng đã ứng dụng công nghệ thành công vào việc chọn lọc, bảo quản, trưng bày hiện vật. Với việc ứng dụng công nghệ AI (gắn RFID) để theo dõi và cảnh báo cho các bảo vật, triển khai hệ thống camera thông minh tích hợp công nghệ AI, cho phép nhận diện hình ảnh và phân tích hành vi theo thời gian thực. Các biện pháp này không chỉ đảm bảo an toàn cho hiện vật mà còn nâng cao hiệu quả quản lý.
Các chuyên gia cho rằng chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng và di tích là rất quan trọng để tăng sự trải nghiệm của khách tham quan, tính giáo dục và việc đưa bảo tàng đến với du khách. Việc số hóa tất cả các hiện vật và điểm đến, xây dựng hệ thống công nghệ để hiểu được nhu cầu của khách nhằm có những gợi ý mang tính cá nhân hóa là điều cần thiết. Điều này cũng hỗ trợ việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa.
Trong tương lai, các bảo tàng và di tích trên địa bàn thành phố Đà Nẵng sẽ tiếp tục được đầu tư và ứng dụng công nghệ để phục vụ công chúng tốt hơn. Khi công nghệ ngày càng phát triển, việc kết hợp giữa công nghệ và văn hóa sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho sự phát triển bền vững của ngành văn hóa, cũng như đóng góp vào sự tăng trưởng của du lịch, góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của thành phố.
